Халадьыастар тугу саныахтарын да билиминэ күнү быһа сатаатылар. Үөҕэ сатаан баран, муҥатыйан бараллар. Муҥатыйан иһэн мөҕүттэллэрэ киирэр.

– Атлааһаптар сыдьааннара аанньа… – оҕонньорун эмиэ саҕалыыр.

– Саҥарба диибин! Дьон курдук дьон дии, онон эмиэ тоҕо киирдиҥ?

– Булан-булан били кыыс…

– Истэҕин дуо эн? Аны кэлэн айбыты уларытаары гынаҕын дуо? Онтуон оттон киһи тэҥинэн дии.

– Эн ону хантан билэҕин? Игирэлэр дии кинилэр.

– Эс, Арыйаан олох атын. Уонна өлбүтэ-тыыннааҕа биллибэти эмиэ тоҕо аҕынныҥ.

– Мин көрдөхпүнэ бииргэ дылылар.

– Суох, Онтуонтан ээ, ити оҕолор. Мин билэбин дуу, эн дуу?

– Уонна ол Арыйаан тоҕо өлүөй. Үөн өлбөт. Арыгыһыты биир сиргэ баайбаккын. Ханна-ханна сылдьарын ким билиэй.

– Эмискэччитэ бэрт этэ ээ, сүппүтэ.

– Хантан билэҕин, баҕар, хаайыытыгар хат киирбитэ буолуо. Ону ити Баарыччалаах кистииллэрэ буолуо.

– Ким билэр сатаналары. Онтуон да буоллун. Оҕолордооҕун билбэккэ дылы кымаардаан да көрбөт.

– Хантан билиэй.

– Киһи барыта билэр, кини эрэ сэрэйбэт дуу?

– Уонна бэйэтин киэниттэн ордон биһиэннэрин мэҥийиэ дуо? Балтын, кини оҕотун эмиэ кини иитэр аатырар. Мэҥийэн да диэн, аны кэлэн, итиччэ дьону. Син таҥара көмөтүнэн этэҥҥэлэр дии. Тулаайах аатырдахтарай, биһиги баарбыт тухары.

Бүргэс эрэйдээҕи салапаанынан бүрүйэн, таһынан дэлби скотчунан чороччу кэлгийэн кэбистилэр. Кинилэр киэннэрэ бэлэмэ бэрт ээ. Биир тулаайах сирдээҕи эргиирэ итинэн бүттэҕэ. Кимнээх буолан кимэ сүтүктүөй, суохтаан, аһыйан хараҕын уутунан суунуой. Сиргэ төрөөбүт сити курдук сиик буолан симэлийэр аналлаах эбит буоллаҕа. Саатар киһилии хараллыбат, хара буорга хаайтарбат. Туох атаҕастабылай бу? Атаҕастаммытыҥ бу олоҕунан бүппэт. Ол да дойдуга куһаҕаннык утаарыллан эрдэҕэ.

Итириктэрэ былыр үйэҕэ ааспыт игирэлэр саныыр санаалара биир үһүө – саҥата суох тус-туспа туруктарыгар састылар. Кэмниэ-кэнэҕэс киһини кистиир суолу тобуллулар. Ыар суолу тулуйбут, оннооҕор буолуоҕу көрөн кэлбит сир кимэ-туга биллибэт өлүгү ыйыстыа суоҕа диэтэххит дуу.

Атыырҕаабыт күтүр амтаһыйан баран араҕыа дуо – эмиэ уруккулуу дьаабы салҕанна. Харан хаалбыт хатан хаһыы, харах уута суох ытабыл куһаҕан чуумпуга холбосто. Ыар тыыннаммыт эргэ дьиэ өссө да үгүһү тулуйуох быһыылаах. Дьахтар оннооҕор тулуурдаах. Санаанан кыраан да диэн – күтүрү туох да ылбат. Убай диэн тыл ураты куһаҕан хос суолталаах. Оттон биирэ эрдээх ааттаах. Хара дьай тастан өтөн киириэ эбит. Бэйэ дьоно итинник, бэйэҥ дьиэҥ итинниккэ хос эбилик буолара баар эбит – аана суох алдьархай. Тулуй диэбит үһү таҥара. Тулуйаргар эрэ тиийэҕин, уонна тугу гыныаҥый? Сүрүн ньии, сүрүн… Бу кэриэтин олорботох көнө ини. Иккиэн оҕолоохтор. Оҕо туһугар олоруллар, оҕо туһугар тугу барытын тулуйуллар. Бэйэҥ диэн. Оҕо туһугар тугу барытын оҥоруохха син…

Оччону булан баран атахха биллэриэхтэрэ дуо – суу бүтэй чинчийэ сатаан баран, скотч эргиирин сүөрэн киирэн бардылар. Бэркэ кичэйэн кэлгиллибит ылбычча сөллөн биэрбэт. Билиэх-көрүөх баҕа ханна-ханна тиэрдибэтэҕэй. Орой-мэник уолаттар эргитэ саныыр диэни билбэттэр. Сөллөн быстыбаты кытта мөхсөллөр. Быа буоллар син этэ. Оттон ити үөдүйбүт устуука сууга сыстан хаалбыт. Быһыта да тыытыллыбат. Быһа кырыйыах иһин биилээх кэлииһи дуо. Тэпилииссэ салапаана бөҕөтө киирдэҕинэ бөҕө эбит. Онтон өй ылан, дьөлөҕөстөөн баран көҥү тардаллар… Оонньуур сир баранан, быраҕыллыбыт умуһахтары кэрийбиттэрэ ити баар. Былыргы оҕо кута көтүөр диэри куттаныа эбит. Эҥин дьулааны киинэ гынан көрө үөрэммит бэдиктэр сууну салгыы саралаатылар. Бэл, сарылаабатылар даҕаны. Арыый да обургулара, куоракка эбитэ буоллар, төлөпүөнүнэн даҕаны хаартыскаҕа түһэриэ эбиттэр. Дьулаан көстүүнү сэргээччи, хата, көстүө.