Ыстапаан душ иһигэр киирэн аанын хатанан баран, аттыгар баар ыскамыайкаҕа «лах» гына олоро биэрдэ. Ыйы быһа иһин түгэҕин туһунан аалар амырыын ыарыытын тулуйа сатаан сымыһаҕын хам ытырда. Ыарыыта арыый да мүлүрүйбүтүн кэннэ, дириҥник өрө уһуутаан тыын ылла. Мырдыччы туттубут сирэйэ сыыйа сымнаата. Ити аата ыарыытын тииһигэ киирэн хам ылан ыксатан баран, онуоха-маныаха диэри ыыппыт дьүһүнэ. Сыл буолла ити дьикти ыарыы булбута. Былырыын баччаҕа доҕотторун кытары тыаҕа мастаан киирбитин кэннэ ити курдук эмискэ ыалдьыбыта.

Ити иннинэ өссө күһүн кыттыгас дьонунаан лесхозтан балай да тэйиччи бэс чагдаҕа кэҥэс дэлээнэ быстарбыттара. Онно кини сааһыары лесовозтаах киһи буолан бэрэбинэ таспыта. Кыттыгастара эмиэ бэйэтин курдук турбут-олорбут, сүрэхтээх-бэлэстээх, кууннаах «МТЗ» трактордаах уонна үрдүттэн хоно сытар буолан, үс киһиэхэ үстүү сүүс үчүгэй көнө бэһи начаас охторон, хорудуоктаан таһан бүтэрбиттэрэ. Биир кыттыгаһа бэйэтин эт саастыыта, турбут-олорбут, тиэтэйбит-саарайбыт, илиилэрин өттүгэр сууралыы сылдьар, ааттыын Тиэтэл Генашка. Дабыыттара лаппа аҕа саастаах, сэбиэскэй кэм саҕана үйэтигэр сельпоҕа масчытынан үлэлээн олоҕун дэлээнэҕэ атаарбыт киһи. Онон норуокка биллэр аата Саһаан Дабыыд диэн. Сүрэхтэммит аатын билэр да киһи суоҕа буолуо, тоҕо диэтэххэ, киһи барыта кинини Саһаанынан, дьиэ кэргэнин Саһааннарынан эрэ билэллэр. Ойоҕо кытта Саһаан Аана, биэс уолаттара эмиэ бары: Саһаан Сааска, Саһаан Бааска, Саһаан Тараас, Саһаан Хаппытыан, Саһаан Сааба диэннэр. Саһаан Дабыыд, Тиэтэл Генашка уонна Ырыган Ыстапаан күһүн-саас кыра да улахан да булка, сайынын күөлгэ, өрүскэ мэлдьи бииргэ сылдьаллар. Оттон Ыстапааҥҥа, нэһилиэккэ хас да Ыстапаан баарын иһин буккуйумаары арааран, уһун синньигэс иҥиир сула киһиэхэ Ырыган диэн аат иҥэрбиттэрэ. Баҕар итэҕэйиҥ-итэҕэйимэҥ, дьиктитэ диэн, бу дьон үһүөн дьэ арыгыны икки табаҕы адьас сэҥээрбэттэр. Сиргэ бардахтарына сиэри-туому эрэ тутуһаары – Байанайдарын айах тутаары – биир иһити, дэҥҥэ хаа табаҕы, ону да умна сыһа-сыһа илдьэ барааччылар.

Ити курдук Ыстапаан мастаан киирээт, сааскы куска бараары кустуур сэбин-сэбиргэлин бэлэмнэнэ сылдьан ити курдук соһуччу баҕайы ыалдьан хаалбыта. Дьиҥинэн, куораттан өссө кыһын дьон сүбэтинэн атаһа Хабырыысканан чэпчэки сыаналаах биэс сүүс устуука уон иккилээх «Pozis», «Феттер», «Тандем» ботуруоннары ылларбыта. Ити иннинэ оҕо эрдэҕиттэн илдьэ сылдьар, өссө аҕатыттан хаалбыт биэстэ ытар, эргэ эрээри эрэллээх уон иккилээх «МЦ 21–12» саалаах этэ, онтон былырыын харчы мунньунан уруккуттан ымсыырар ыт баҕалаах итальянскай «BENELLI SUPER VINCI» саатын атыыласпыта. Сиргэ үүтээннээх, булка сылдьар аттаах, ааттаах тайахсыт ыттаах, тыы да илим да баар киһитэ дьиҥинэн. Аҕыйах сыллааҕыта бэрт өр көрдөөн кэтэҕэр байыаннай муостаах, син сэнэх УАЗ булуммута. Уу кутар «ЗИЛ-131» массыыналаах буолан кыһынын тэрилтэлэргэ, сайынын ыалга уу кутан хайа да ыарахан кэмҥэ харчынан тутайбатах ыал. Тус да олоҕо барыта этэҥҥэ табыллан, санаа хоту баран испитэ. Таптыыр кэргэннээх, туран эрэр уоллаах кыыс оҕолордоох. Дьиэ-уот, хаһаайыстыба баар аҕай. Ыстапаан аҕата Суоппар Арамаан сүрдээх үлэһитэ. Техникаҕа, тутууга, булка сыһыана ордук бу орто уола Ыстапааҥҥа бэриллибит. Онон оҕо эрдэҕиттэн техникаҕа сыһыаннааҕа таайан, кини эмиэ оскуоланы бүтэрээтин, суоппар идэтин талбыта. Элбэх иитимньилээх буолан төрөппүттэрэ сөбүгэр сүөһүлээх-астаах этилэр. Ыстапаан оҕо эрдэҕиттэн хотоҥҥо, ынахха, окко-маска, быһата хара үлэҕэ сыстаҕас. Ол иһин кыралыын-улаханныын уонча төбөлөөхтөр, куурусса туталлар, итиэннэ сибиинньэ ииттэр идэлээхтэр. Ийэтэ, Чордо кыыһа Өрүүнэ эмээхсин билигин баар, кыра кыыһыгар Лаанаҕа дьиэһиттиир, сиэн көрөр.