Сорох сууттааҕар-сокуоннааҕар ордук дьон саҥатыттан саллар. Ол иһин биирин үксүн баар дьыаланы үҥсүмүнэ хаалларан иһэр. Тыл диэн тыл. Тулуйа түстэххэ, дьон саҥара сатаан баран син тохтуур. Уонна сороҕу туох да бэйэлээх тыла хотуппат. Бэйэҕиттэн буоллаҕа. Халадьыастар эрэ бүкпэтилэр, куһаҕан чуумпу хаатыйаламмыт дьиэтэ эмиэ иһийиэҕинэн иһийдэ.

Сиҥнэн эрэр умуһахтан суулааҕы булан тыллаабыт уолаттар букатын дьоруой тэҥэ сананнылар. Кинилэр иҥэ-бата сатаан онно киирбэтэхтэрэ буоллар, өлүк өссө хас сыл хата сытыа биллибэт этэ. Оччотугар милииссийэлэр тахсыа суох этилэр. Бүргэс эрэйдээҕи булуллубат сиригэр кистиэ этилэр. Кыракый дэриэбинэ икки олохтооҕо сурахтыын сүтүө этилэр.

Биир сырыынан икки өлүгү булбут милииссийэлэр биирдэ баҕас хайҕаналлар ини. Кинилэр муна оонньуу сылдьан алҕас түбэспиттэрэ эрэ ахтыллыбат. Таах да дьиктитик муммуттара. Баардаах булларар эбит. Инньэ гынан Бүргэс киһилии харалынна. Оттон иккис өлүк кимэ сол биллибэт. Суу иһигэр суу, кэлгиэ үөһэ кэлгиэ – эмиэ Бүргэс курдук. Аптамаатынан игирэлэр балыллыах курдуктар. Умуһахтан булуллубут киһи хараара хатан, кумуччу кууран букатын муумуйа буолбут. Былыр умуһаҕы үйэлээхтик уонна кичэйэн оҥороллор эбит. Ол иһин ити кимэ биллибэт киһи ымыйбатаҕа, көннөрү хаппыта эрэ буолуо дуо? Хаһан өлбүтүн хараххынан көрөн хайдах быһаарыаххыный. Оттон кимин хайдах билэллэр? Ким да буолумматын иһин, баһылыгы хаайан көрдөрбүттэрэ – ыраахтан билбэппин диэтэх буолла.

Өлүк кириминээлинэй суоллааҕа биллэр. Уонна тоҕо кистиэхтэрэй? Игирэлэр? Итиччэтигэр ити уолаттар дьыалара өссө дириҥиир. Эрдэттэн киксэн баран, хас да буолан оҥорбут аатыраллар. Өссө биирдэ эрэ буолбатах. Бүргэһи дьаабылаабыттарынан оҕустахха, ити да киһини хайдах кэбилээбиттэрэ биллибэт.

Киһи барыта билээҕимсийэр, бэйэтин милииссийэ саҕа сананар.

Ким буолуой ити – иккис суорума суолламмыт? Туора киһини тоҕо чуо итиннэ кистээтилэр?

Дэриэбинэ да кыра. Киһи ахсаана да биллэр. Ким, ханна, хаһан барбыта-кэлбитэ ааҕылынна. Оттон бары баарга дылылар.

Игирэлэр иккис дьыалаҕа билиммэттэр үһү. Дьон истибитэ-билбитэ эрэ баар буолар. Бу күннэргэ онон эрэ олорор курдуктар.

Арыый атын сирэ эбитэ буоллар, кыратык үлэлии түстэххэ, оннооҕор буолуоҕу бэйэлэригэр ылыныа этилэр. Оттон манна бары-барыта биллэр. Икки дьыаланы сэргэ силиэстийэлиир Влас илиитэ кэлгиэлээх. Оннооҕор уонча дьыаланы биирдэ сүктэрээччилэр. Син ортотунан көрдөрүүнү оҥорор этэ.

Син биир барар уолаттарга айбакаат эҥин наада буолуо. Халадьыастар эрэйдээхтэр ууга-уокка түстүлэр. Айаҕалыы сатаан, Атлааһаптарга кытта тиийэ сырыттылар. Баарычча муннунан да, айаҕынан да тыыммат. Кийиитэ дэнээччи Натааһаттан да мэһэйдэтэр быһыылаах. Онтуон буоллаҕына таба туттарбат. Үлэттэн ордубат дииллэр да, үлэтигэр да булбатылар. Куота көтө сырыттаҕына да көҥүл. Аатыгар эрэ аҕалаах игирэлэргэ уонна ким көмөлөһүөй. Босхо айбакаат төттөрүтүн сыл эптэрэр ини. Үчүгэй айбакаат богуоданы оҥоруон сөп дииллэр. Уонна судьуйа билэр буоллаҕа. Аҕа курдук аҕалаах оҕолоро эбитэ буоллар, итинникккэ тоҕо тиийиэхтэрэй. Оҕонньордоох эмээхсин аан дойдуну буруйдаан аһыыларын намырата сатыыллар. Арыгы буруйдаах. Ити Бүргэс тоҕо да ити оҕолору иһэрдэ турбута буолла. Бэйэтин тэҥнээхтэрин кытта иһиэҕин дуу, хайдах дуу. Ол да иһин түүл-бит мөкүтэ. Һуура билигин кэлэн түһээбит аатырда. Уонна көрөн турбут суох. Ол киһи урут буулаабыт үһү курдук.

– Арай, чахчы ити оҕолор аҕалара Онтуон буолбатын? Арыйаан, арай, буоллун? – эмээхсин үөйбэтэх өттүттэн киирдэ.

– Оттон этэ сатыырым дии. Ол дьонуҥ эмиэ игирэлэр дии.

– Ол да иһин ити уолаттар… Аҕаларын суолун батан, хаайыы дьоно буолуох муҥнара дуу?