– Тоҕо сүрэй дыа.

– Ити дьону куоттардыбыт да бу дойдуттан тахсарбыт саарбах.

– Сырсарга буо.

– Батыллар инибит.

– Оччоҕо тугу предлагайдыыгын?

– Биир аты ситиэхпит суоҕа диэтэҕиҥ дуу.

Милииссийэни көрөөт үргэр диэн туох аатай. Ол аата… Влас билэр ахан туруга манна кытта ситэн ыллаҕа үһү. Аанньалаах дьон милииссийэттэн куоппаттар. Куорат уулуссатыгар өссө син этэ. Мигалканы көрдүлэр да инистиин быһыытынан бытарыс гынар уолаттары саныы биэрдэ. Ол дьонуҥ билэр буолан куоталлар. Милииссийэҕэ түбэһии тугунан эргийиэҕин эттэрэ өссө өйдүүр буолан. Буруйдаах туһа туспа, көннөрү да киһи далбы таарыллыан сөп ээ. Истириэһи итинник эмиэ таһаарааччы Влас билэн эрдэҕэ.

– Ханна ыраатаары ыстаннардахтарай.

Аттаахтар биир хонуу оҕотун нэһиилэ туораатылар. Икки киһини милииссийэлэр тараччы тутан ыллылар.

– Кимнээхтэргитий?

– Оттон… бу эргин дьоммут.

– Тоҕо куотаҕыт, акаарыларгыт дуу?

– Оттон…

– Аппыт сиргэннэ, – биирэ биирин ситэрэр.

Өссө игирэлэр буола-буола.

– Ханна баран иһэҕит?

– …-ха.

– Сирдьиттэр бэйэҕитинэн тиийэн кэлбиккит. Хантан иһэҕит?

– Ээ, биһи… ити…

– От тиэйэн иһэбит ээ, – аны биирэ сытыырхайар.

Маҥнай утаа хайдах буолуохтарын билбэт курдук тутталлара. Аныгы үйэҕэ абааһынан буолбакка, милииссийэнэн да куттуохха сөп эбит. Онтулара милииссийэлэр да дьоннор дии санаан, чобуоххайыах курдуктар.

– Сыарҕанан бытырҕатан төһө бэйэлээҕи тиэйэҕит? – суоппар мыыммыттыы сыарҕа диэки көрөн ылар.

Кырдьык даҕаны, биир бугул баар дуу, суох дуу. Влас от-мас тиэмэтигэр нуул да буоллар, оту муодарҕыы санаата. Биир коза туһугар түбүгүрэн эрдэхтэрэ дуу.

– Ээ, оттон тобох-ибэх.

– Оннук-оннук.

– Чэ, уолаттар, ыйан кулуҥ, …-ха ханан тиийэбит?

– Оттон ол диэкиттэн иһэҕит дии.

– Хайдах? Биһиги улуус кииниттэн иһэр этибит.

– Суох, тиэрэ иһэҕит.

– Оччоҕо бииргит сирдээтин. Массыынаҕа олорус. Эн дуу, эн дуу.

Игирэттэн хайаларын сирдьит оҥостуохтарын билиминэ, мух-мах буоллулар.

– Эс, биһиги атын сиргэ барабыт! – игирэлэр биир тыынынан эттилэр.

Тылынан ыйдара турдахтарына, Влас сыарҕаҕа чугаһаата. Игирэттэн биирэ сирэйэ-хараҕа уларыйбытын бэлиэтии оҕуста. Сыарҕа массыына буолбатах, тугу кистиэҥ буоллаҕай.

– Чэ, биһиги ыксыыбыт, – биирэ бииригэр имнэнэн сыарҕа диэки дьулуһар.

Влас иһигэр итини сөбүлээбэтэ. Куоракка үлүбүөй массыынаны чүүччэйэбин диэн эҥини булбут түгэннэрин саныы биэрдэ.

– Чэ, бардыбыт, күн да ыраатта, – суоппар милииссийэ дьонун тиэтэтэр. Влас тугун гыныан булбакка тэпсэҥниир. Манна куорат буолбатах.

– Оккут тобоҕо дуо бу?

Игирэлэр саҥарбаттар.

– Бардыбыт, Влас!

Дьоно массыынаҕа олорбуттар.

– Ыраахтан тиэйэҕит дуу?

Влас ынан кэлэр. Игирэлэр сол саҥарбаттар.

– Влас!

– Тоҕо саҥарбаккыт? Көр эрэ бу диэки! Арыгы сыта мааны дии.

– Чэ, чэ, барыаххайыҥ.

– Ханна арыгылаатыгыт? Кимнээхтиин? Ааккыт-суолгут, этэ охсуҥ!

Милииссийэлэр киһилэрин өйдөөбөтүлэр. Бу ыксаллаах дьыалаҕа баран иһэн, соруйан гыммыт курдук, тоҕо эмиэ ити дьону хатыстаҕай. Испит да буоллуннар ээ, иһимэҥ диэн сокуон суох. Куораттааҕы куонарын хаһан кини ыһыктар. Влас Васильев туһунан сурах бэйэтин иннинэ кэлбитэ. Бүтүн куоракка баппатах манна сүгүн сылдьар үһүө. Таах да үлэтигэр олох аас этэ дииллэр. Ол да иһин иҥнэн сырыттаҕа. Онтон атын ОСБ эҥин тобуктаппыта ыраатыа этэ.

– Туруҥ диибин! Түргэнник!

Тоҕо сүрэй. Влас эдэр милииссийэлэргэ образцовай-показательнай чүүччэйиини көрдөрөөрү гыннаҕа дуу. Көннөрү рейдэ кэмигэр тугу да гыналлара суох сылдьаллара эбитэ буоллар өссө син этэ. Онто да суох хойутаатылар. Быһылаан буолбут сириттэн оройуоҥҥа эрийэн ырааттахтара. Бэйэлэрин көрдөтө дьону ыыталлара буоллаҕа.

Куорат милииссийэтин киэптээһинэ итинэн эрэ бүппэтэ. Игирэлэртэн биирин саҕатыттан харбаан сууллары тардыан ыккардыгар игирэ аҥаара атын кымньыылаан кэбистэ. Ону эрэ кэтэһэн турбут курдук, Влас биир игирэни массыынаҕа симтэ уонна: