Вы – художник, вас народ знает (в лицо).

Вы ответственный, поэтому мы вас выбираем.

Говоря о каких-то особенностях, своих или чьих – либо, мы применяем прилагательные, притом с теми же окончаниями: мен бақыттымын, сен ақылдысың.

10 тапсырма

Изменить данные прилагательные по лицам:адал, ажарлы, арық, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз, бай, батыл, байсалды, бақытты, бейтаныс, беделді, белгілі, белгісіз, білімді, білімсіз, дүлей, еңбекқор, ерекше, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жетік, көңілді, көңілсіз, күшті, қайырымды, қорқақ, құрметті, момын, мырза, сабырлы, сараң, сенімді, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, толық, тынымсыз, шыншыл

Үлгі:

I. мен бақыттымын біз бақыттымыз

II. сен бақыттысың сендер бақыттысыңдар

Сіз бақыттысыз сіздер бақыттысыздар

III. ол бақытты олар бақытты

11 тапсырма

Прочитать числительные, запомнить их значение:

Бір – один

бірінші – первый (-ыншы/-інші)

біреу – кто-то

біреулер – кто-то (много)

Екі – два

екінші – второй

екеу – двое

Үш – три

үшінші – третий

үшеу – трое

Төрт – четыре

төртінші – четвертый

төртеу – четверо

Бес – пять

бесінші – пятый

бесеу – пятеро

Алты – шесть

алтыншы – шестой

алтау – шестеро

Жеті – семь

жетінші – седьмой

жетеу – семеро

Сегіз – сегізінші – восемь – восьмой

Тоғыз – тоғызыншы – девять – девятый

Он – оныншы – десять – десятый

Жиырма – жиырмасыншы – двадцать – двадцатый

Отыз – отызыншы – тридцать – тридцатый

Қырық – қырқыншы – сорок – сороковой

Елу – елуінші – пятьдесят – пятидесятый

Алпыс – алпысыншы – шестьдесят – шестидесятый

Жетпіс – жетпісінші – семьдесят – семидесятый

Сексен – сексенінші – восемьдесят – восьмидесятый

Тоқсан – тоқсаныншы – девяносто – девяностый

Жүз – жүзінші – сто – сотый

Мың – мыңыншы – тысяча – тысячный

Нөл – ноль

И даже числительные можно использовать с теми же окончаниями:

мен біріншімін, сен бесіншісің.

12 тапсырма

Проспрягать порядковые числительные:бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесіні, алтыншы, жетінші, сегізінші, тоғызыншы, оныншы, он бірінші, он екінші, он үшінші, он төртінші, он бесіні, он алтыншы, он жетінші, он сегізінші, он тоғызыншы, жиырмасыншы, жиырма бірінші, отызыншы, қырқыншы, елуінші, алпысыншы, жетпісінші, сексенінші, тоқсаныншы, жүзінші, мыңыншы, бір мын екі жүзінші, миллионыншы

Образец:

I. мен біріншімін біз біріншіміз

II. сен біріншісің сендер біріншісіңдер

Сіз біріншісіз сіздер біріншісіздер

III. ол бірінші олар біріншілер

13 тапсырма

Қазақша айтыңыз:

В этом ряду я первая.

В очереди на квартиру ты семнадцатый.

Из тех, кто звонил сегодня, Вы третья.

Запишите: вы триста двадцать пятые.

Передайте ребятам, что они пятые.

Все именные части речи (существительные, прилагательные (в роли существительного), числительные, местоимения) и глаголы (в неопределенной форме) имеют септік жалғау. Мы будем говорить «склоняются», но надо иметь в виду, что падежи русского и септік казахского неравнозначны.

Названия септік в казахском языке «говорящие».

Септік жалғау получает слово, обозначающее субъекта или объект в совершаемом действии, то есть септік жалғау применяем в именных частях речи для обозначения субъекта действия с определенными признаками, в направление объекта или исходящее от субъекта с указанием места действия и т. д.

Атау септік – «называть, именовать», называет предмет, человека

Ілік септік – «повесить, прицепить, сделать принадлежностью», говорит о принадлежности чего-то чему-то

Барыс септік – «пойти, перейти», обозначает направление движения, действия

Табыс септік – «найти что-либо», воздействовать на предмет, с чем-либо совершить какое-то действие