– Һаа! Сарсын эмиэ оттуу барыллар, – Момуой кини эрэ отчут курдук биири хатылыы турда.

Эдиинистибэннэй рашеннара туох да буолбатаҕын курдук исиһэ турда.

– Ну, что, Мамай, много накосил? – төбөттөн туоһулаһар.

– Сэпсиэм сэниэ эстээрискэй, – төбө ырдьах гынар.

Киһитэ өйдөөтө эрэ, суох эрэ – күлэн сыһыгыратар.

– Наливай, – Момуой биир тылы сөпкө нууччалаата.

Онтун соболоҥор устуопкатыгар толору кутан биэрдилэр. Маҥнайгы хотуур малааһына итинник саҕаланна. Yчүгэй чалбараҥтан ким да маппата.

– Юлия, оо, Юлия! – Сандал сонун дьахтар түннүгүн анныгар сэрэнээдэлээн киирэн бараары гынна.

– Бу да киһи, хас дьахтар аайы, – Тайах хаһан да атыырҕаабатахха дылы, буойдаҕа буолла.

– Сэнэх эрдэхтэринэ сири-сибиири кэрийэн тахсаллар, атын дойду ааттаахтарыгар тиксэллэр. Уонна дьэ биһигинниктэргэ эргиллэллэр, – Мара Бааска өссө дьахтар сирэрдээх.

– Эт сиэбэтэх ыраатта. Харанан сылдьан биирин үксүн иһим моһуогурда, – Момуой өйө онно эрэ үлэлиир.

– А Юлька-то ничего, – Акулов аны дьахтарбытыгар иҥсэрэн эрэр диэн номнуо ылбыттыы санаммыт Халдьаайы холостуойдара рашеннарын диэки сөбүлээбэтэхтии көрдүлэр.

Ымсыырар икки ылар икки атын ини. Бакаа тылынан оонньоотулар эрэ. Эдэр өттө биһиги Yүлүйэбитигэр эрэ наадыйбата. Испирдиэҥкэ истэн эрэ турда. Дьахтарга иирэн киһи сүппүтүн «дьурхаанын» салгыы сайыннарбакка тарҕастылар. Испиттэрин испиккэ да холооботулар.

Холостуойдар түүллэрэ бу түүн биири тула эргийдэ. Былдьаһыктаах Yүлүйэ ону эрэ сэрэйбэккэ утуйа сытар. Yспүйүөн буола оонньообута охсон бу киэһэ эрдэ охтубута. Халдьаайылар аралдьыйаллара аччаан бары да эрдэ хаптайдылар. Арай иһэр өттө илэ хаама сырытта. Суол алдьаммытыгар, уот барбытыгар кинилэр кыһаллан эрэллэр. Маннааҕы лааппы атыыта эрэ арыгы, ол бараныа ыраах ини.

-14-

Ааны тоҥсуйан тобугураттылар. Уоппускалаах аата уутун да ханара ахсааннаах. Бороскуой эбит. Киирэрэ эрдэкэтин. Туох бэйэлээҕи тиһэн кэллэҕэй.

– Хатыый, дьэ, моһуок үөһэ моһуок. Ытым өлөн хаалбыт. Өлөрбүттэр. Сиэхситтэр аны миигин сииллэрэ хааллаҕа, – эмээхсин ытамньыйан ылла.

– Һуой, ол хайдах? – Yүлүйэ ыт аайы ытыах быһыыта суох да буоллар.

– Бөлүүҥҥү дьыала. Улахан отчуттар бэҕэһээ итириктээн байбыттара. Бэлэстэригэр мин ытым туора турдаҕа, абаккам да эбит. Сүгүн олордоллорун аастылар. Ол да иһин бу эргиннээҕилэр мантан тэскилээтэхтэрэ. Мин эрэйдээх көһөр сирим да биллэр. Дьэ, Сандалы баҕас саҥаран баран өлүөм, – Бороскуой ыалыгар ыар ыалдьыт буолан таҕыста.

Киһитэ аанын аһан бэрт. Тоҥсуур аайы уһуктубат тойооскуну аан нөҥүө үөҕэ сатаан баран дьиэлээтэ.

-15-

– Айыы-айа, эмиэ ынах ыан көрөрүм буолуо, – хотоно Момуойга хаатырга.

Тура-тура чөкөтөр, көҕүрээбэтэр ханнык диэн күн аайы кэтээн тахсар отун аттыгар тоҕо эрэ таалан турда. Тугу эрэ көрө сатыыр, сыыҥтыы-сыыҥтыы сытырҕалыыр.

– Бу от хайыы-сах сытыйан эрэр дуу, – онно кими буруйдуон мунааран куолутунан үөхсүбэтэ.

Бүтэн-оһон киирэн чэйдии олорон иһиттэҕинэ – ыта ыйылыыр-улуйар ыккардынан үрэргэ дылы.

– Дьаабал ыта хоргуйан иирэн эрэр дуу, хайдах дуу? Бытааһахтар оппун муодалаан эрэллэр дуу, бэйи эрэ, – улахан оттоох тойон киниэхэ холооно суохтук, сулбу ойон таҕыста. Ким да суох. Ото да ыһыллыбатах. Ыта буоллаҕына оту эргийэ сылдьан ыйылыыр, үөһэ диэки көрө-көрө улуйан ылар.

– Иирдиҥ дуу, дьоҕойон, итирдиҥ дуу? – аны хайа эрэ итирик хойуутун дэлбэрийбитэ буолуо диэн ытын сытырҕалаата. Барытын-бары чинчийдэ да туох да симиэн суох.

– Оччоҕо туох буоллуҥ? – аны ытым иирэн ол ”дьурхааныгар” сылдьыллыа диэн сэрэҕэдийэн күргүйдээтэ.

Ыта хоруйдаан бэрт. Мээнэнэн көрөр эрэ. Төбөтүн иһигэр тыал эрэ да иһиирдэр, иччим төбөтө миэнинээҕэр көҥдөй дуу диэн сэрэйдэ быһыылаах.