– Абусупиян! Аявлум! Булар недей сагъа? Булагъа не этгенсен?! Сени не гю нагьынг бар, тутуп алдына да салып ба рардай?! Там тешип уьй урлагъанмысан?! Ат, оюгюз урлагъанмысан?! Адам оьл тюргенмисен?! Халкъгъа яхшылыкъ эт сенг тюгюл, гёре-биле туруп, хомурсгъа бар ерге аягъынгы басагъан тюгюлсен! Артынгдан улуй къалгъан яшларынга не тейим, олагъа ана да, ата да болуп къал гъан амалсыз-талайсыз Хадижатгъа не тейим, не амал этейим!

Абусупиян апенди:

– Йылама, Хадижат! Йылама! Адамны башына не гюн де гелип къала экен. Аллагьдан гелген къадаргъа чыдамаса ярамай! Ассилик этме ярамас! Юрекге сабурлукъ салма тарыкъ! – дей Хадижат баживге.

– Аллагь кёмек этсин! Аллагь сени шу Шурадан (гьлиги Буйнакск) арекге чыгъ армай къайтарсын!

– Аллагь бизге рыцкъыны къайда бу юргъан дагъы, бир оьзю Аллагь билсе тюгюл, бизге къарангы. Сав болугъуз! Эсен-аман туругъуз! Гёрюшгюнче гече гиз-гюнюгюз яхшы болсун! – дей Абусу пиян апенди артгъа башын бургъан гьал да, аста алгъа абатларын ала туруп.

Йылавун токътатып болмайгъан Ха дижат бажив:

– Яхшы ёл, Абусупиян! Яхшы ёл! Ал лагьгъа аманат бол! Къайда болсанг да Жабрайыл малайикни къанат тюбюнде болгъур! – дей артындан бир бошамай, гёзъяшларын явлугъуну буччагъы булан сибире туруп.

Къыйналып, манг болуп шонда эре туруп турагъан къатын-къызлар да эс табып, Хадижат баживге къошулуп, Абу супиян апеди гёрюнмейген болгъунча ар тындан алгъышлар этип тургъанлар.

Сонг да, анабыз гиччи вакътибизде бизге заман-заман охумагъа герекни, илмулу-билимли болмагъа тарыкъны гьакъында, насигьат гьисапда, гёнгюнгден кюплетлер айта бола эди. Ол айта туруп, мен де бир-бир куплетлерин гёнгюмден билип къалгъан эдим. Беш-алты йыллар алда Абусупиян Акаевни «Пайхамарны ёлу булан» деген китабын охуйгъанда шо кюплетлеге ёлугъуп къалдым. Анабыз ай тагъан шо бек маъналы калималар Абу супиян апендини «Назму» деген шиърусу болгъан экен. (Анабыз Къуръанны арив охуп биле эди. Ол оьзюн Чертлек (Черт левюк) авуллу Жаватгъан гьажи охутгъан эди мени деп, огъар алгъышлар эте бола эди. Шо «Назмуну» да «анабызгъа ол уьй ретген болма ярай).

Мычыгъышда Шали деген юртда кёп уллу базар бола. Онда не сюйсенг тапма бажарыла деп эшитип, уьйню ярлыкъла рын битдирмек учун бир керен уьягьлюм де, мен де онда баргъан эдик. Биз, эрен лер, базар да къатынгишилер йимик, кёп айланма сюймейбиз чи. «Сен дагъы да айланма сюе бусанг, айланып гел, мен сен гелгинче шу ерде токътайым», – деп, скамейка бар ерде къалдым. Шо скамейкагъа гелип, мени къырыйымда 80 йыллар бо лагъан акъ сакъаллы къарт да олтурду. Бираздан шо къарт магъа мычыгъышча сёйлеме башлады. Мен огъар мычыгъ ышча билмейгенимни англатдым.

– Къайдан гелгенсен? – деп сорады ол магъа.

– Дагъыстандан, – дедим мен.

– Не еринденсен?

– Сиз о юртну атын эшитмегенсиздир, агъав, Къазанышданман.

– Вагь, Къазанышданмысан? Мен бил сем, Къазанышлар эки бар. Хынжал уста лары ва базалай хынжаллары булан тезден Кавказгьа белгили Оьр Къазаныш, сонг да уллу алим Абусупиян ва савлай дюньягъа аты айтылгъан кочапланы да кочабы Сали Сулейман деген атгъа ес болгьан, Дагъыстанны арсланкъапланы Мама кочап чыкъгъан Тёбен Къазаныш. Сен къайсы Къазанышлысан?

– Тёбенкъазанышлыман, агъав!

– Къарачы бу ишге! Атынг кимдир, къулум?

– Магьмут.

– Магьму т, писти-пистисине ерли сорай деп тамаша болма, Акътигине ерли билме сюегеним. магъа яшавумда эки де Къаза нышда болма тюшген. Жагьил заманымда базалай хынжалланы артындан Оьр Къа занышгъа баргъанман. Ондан сонг арадан йыллар оьтюп, сени ата юртунг Тёбен Къа занышда да болгъанман. Онда мен дагъы да эки ёлдашым булан Абусупиян апенди ни артындан гелген эдим.