“Bone, ĉu? Ĉe la ŝtoneto! Malvarmeta ŝtoneto! Agrabla!" – aŭdiĝis ies alta voĉo. Arkaŝa tuj eksaltis. Se li estis bonŝanca kun Gufo, tiam oni neniam scias, kiu povas luli lian atenton per tia miela voĉo.

Arkaŝa komencis ĉirkaŭrigardi kaj serĉi la fonton de la voĉo. Post la parolanta birdo, li ne plu estis surprizita de io ajn.

“Jen mi, ĉi tie! Supren rigardu!” – denove aŭdiĝis la miela, sed dolore strida voĉo.

Arkaŝa rigardis la supron mem de la ŝtono kaj vidis beban raton. Ĝi sidis kaj rigardis al Arkaŝa kun sindonemaj okuloj.

Oni devas diri, ke ekde infanaĝo nia heroo ne povis toleri ratojn, kaj ne estas ke li timis ilin, estas nur ke ili elvokis ian nerezisteblan abomenon en li.

Arkaŝa eĉ faris paŝon malantaŭen. “Kio, vi ne ŝatas min? Nu, vi povas fari nenion, ne ĉiuj ricevas la bildon de granda kaj saĝa birdo!” – pepis la ratido.

“Kaj ĉi tiu bela birdo eĉ ne degnis sin prezenti al mi! Sed mi ne estas fiera, mi povas nomi min! Mia nomo estas Maraj! Kiel vi nomiĝas, vojaĝanto?” – demandis la ratido stariĝinte sur la postaj kruroj.

"Arkadio, estas mia nomo!" – Arkaŝa prezentis sin, kaj li denove ektremis pro abomeno.

“Vi ne ŝatas ratojn, Arkaŝa! Ho, tute ne ŝatas! Sed ratoj ĉiam estis proksimaj al homoj! Kiom da utilo ni alportis al vi?! Ĉu vi ne memoras? Kaj mi memorigos vin! Ĉu almenaŭ unu alia besto povis preni respondecon pri via loĝantaro? Ne! Kaj ni faras tion regule! Koste de niaj propraj vivoj, ni alportas al vi mortigajn malsanojn dum multaj jarcentoj – tiel reguligante vian homan loĝantaron! Jes! Ĉi tio estas malnobla kaj malestetika! Sed iu devas!" – la rato ekscitiĝis.

Arkaŝa volis enmeti vorton, sed Maraj ne lasis lin paroli: “Prenu Gufon, li sidas tie, salutante ĉiujn, kiuj ĵus alvenis. Ili ankoraŭ alportas al li viandon, sed vi scias, li estas lerta kaj donas nekompreneblajn konsilojn! Kia utilo? Jes, nenia! Sidigu ajnan apron sub kverko, ĝi estos same inteligenta! Por diri – iru rekte, ne haltu, elektu mem la vojon… Nu, kio estas ĉi tio? Alia afero estas Mi! Mi sidas ĉi tie kaj dum varmo kaj malvarmo, renkontante timigitajn kaj lacajn vojaĝantojn! Kaj mi havas la plej grandan respondecon! Mi helpas vin, kiu perdis vian ŝpinilon, elekti la ĝustan vojon! Ĉu ĉi tio ne estas nobla?! Kaj vi ĉiuj flankenkuras! Ĉar ekvidis raton!

Maraj tiom ekscitiĝis, ke ĝi komencis marŝi tien kaj reen sur la supro de la ŝtono. Kaj Arkaŝa tuj rememoris antaŭbalotajn mitingojn – oni ankaŭ ŝatas sin laŭdi tie. "Do, ĉu vi povas helpi min elekti la vojon?" – demandis Arkaŝa, interrompante la senfinan monologon de la ratido.

"Certe! Kompreneble! Jen kial mi estas ĉi tie kaj suferas mizeron! Ĉio por vi, ĉio por la homoj! Mi ne kompatas min mem, ĉion al vi!" – Maraj komencis malnovan diskon.

Rimarkinte, ke la ratido povas senfine laŭdi sin, Arkaŝa denove interrompis ĝin: "Nu, do diru al mi, homa gardisto, kien kondukas la vojoj?"

Maraj rigardis riproĉe al Arkaŝa, profunde enspiris kaj komencis respondi: “Sed vane, junulo, vi estas sarkasma! Jes! Mi povas diri, ke nome mi estas gardisto! Kiu alia rakontos ĉion honeste? Ĉu Gufo? Jes! Tenu la poŝon larĝe! Ĝi elŝutos kelkajn enigmojn, iru kaj pensu, vojaĝanto, pri la signifo de la vivo! Sed ĉe mi ĉio estas justa!"

“Ĉu eblas iel pli proksime al la afero! Mi estas sen manĝaĵo kaj akvo dum unu tago!" – Arkaŝa denove interrompis Maraj-n.

"Jen! Pri kio mi parolas! Kiu alia zorgos pri vi, vojaĝantoj! Nu, aŭskultu! Se al vi ĉio tedis, bonvolu iri maldekstren! Ĉi tio estas la plej bona vojo por vi! Laŭ mia scio, vi hazarde ja trafis ĉi tien! Do iru maldekstren, tie vi atingos barilon, transgrimpu ĝin kaj trovos vin en via propra mondo – manĝu, trinku, ripozu! Kaj ĉion ĉi vi forgesos kiel malbonan sonĝon! Nur maldekstren, pri nenio pensu! Vi eĉ ne prenis provizojn por la vojaĝo, do kien vi iros poste? Vi pereos! – tre konfidence kaj miele parolis Maraj, rekomencante marŝi sur la ŝtono.