Нөлтэк да хаатаһыт киэнэ бэрдэ этэ. Бэйэтин кэмин кытары тэҥҥэ иһэрэ. Сорох-сорохтор курдук онтуттан сылтаан олоҕор оҕустарбатаҕа, эдэр буолуу эрэйин чэпчэкитик аһарбыта. Баардааҕын ол кэмҥэ бараабатаҕа. Олоҕун “үрүҥэр” тиийэн баран эрэ туһаммыта. Өйдөөх өлөн биэрбэт. Фантомастыын хам-түм көрсөллөрө, хаһан эмит хаатаҕа харсыһан ааһаллара. Бирибиэтинэн эрэ билсэллэрэ, тыл бырахса түһэллэрэ. Кинилэр олох кэмин, буолуох буолбутун, ааһыах ааспытын кэннэ чугаһаспыттара. Сымыйа дьүөгэлэр, албын атастар сыыйа-баайа сүппүттэрин кэннэ. Сиидэлэнэн-сиидэлэнэн күн бүгүн Фантомаска Нөлтэк, Нөлтэккэ Фантомас эрэ хааллылар.

– Даа! Было время, было дело, – Нөлтэк атын кэмҥэ сылдьыбычча идэтинэн эмиэ нууччалаан ньылыбыратта.

– Киһи итэҕэйиэ суоҕун курдук. Дьиэлиэххэ дуу, – Муора дьааһыйар.

– Ээ, капсуланы боруобалыах буолбутуҥ дии. Чаас аҥаара “араарылла” түспэккин дуо?

– Уонна уһун түүнү быһа тугу гынабын?

– Уой даа, иллэҥ кэмҥин миэхэ да арендалаабаккын. Сорох ырыта тыытыллан иэдэйдэ.

– Учуонай буоларга бэйэҥ баҕатыйбытыҥ. Чэ, дабаай, өлбөт инибин.

– Өлбөтөргүн да, өлөр диэн тугун билиэҥ буоллаҕа.

– Аньыы даҕаны! Бакаа өлөр санаам суох этэ. Отойун сүтэн хаалаҕын дуо?

– Сүтэн. Ну, короче, весь организм застывает, отключается. Бириэмэ кытары араарыллар дуу, хайа сах дуу үһү өссө. Уһуннук сыттаххына…

– Устунан өлүөҥ диэ.

– Аата сүрүн, суох. Кэми кыратык албынныыгын эҥин, – Нөлтэк дьүөгэтигэр хайдах судургутук быһаарыан билбэт.

– Чэ, хайдах да дьаабылаа. Я вся твоя, – Фантомас, бэл, хараҕын симэр.

Нөлтэк киһитин били дьикти устуукатыгар сытыарар.

– Чаас аҥаарын эрэ туруорабын. Бу, көр, – аны уопут оҥорон эрэр диэн Фантомас бууннуо дии. – Баай-баай, Фантомасик!

– Кэһэтиэм мин эйигин, – диэн Муора суоһурҕаннаҕа буолла.

Хаапсыла таас хаппаҕа сабыллар. Ол ыккардыгар Муора өлөрдүү утуйа охсубут. Утуйа сытар кырасаабыссаны одуулаан баран туруо дуо – Нөлтэк бүппэт үлэтигэр төннөр.

5

Халдьаайыга туох хаапсылата наада – онто да суох “араарыллан” баран олорор дойдуга. Баар да буоллаҕына, Көстөкүүнэптэргэ ини. Ол дьон харамнара дэлэ дуо – барыны-бары дьаптаналлар. Хас үйэ бараары хаһааналлара буолла? Урукку дьиэлэрэ икки өттүттэн салҕааһыннаах. Дьиэ да, ампаар да ааныттан мал-сал. Мусуой курдук. Халдьаайылар бырагырыаһы бырачыастааннар хаалынньаҥ олоҕу ордороллор. Көстөкүүнэптэр эрэ онтон ойдон, аҥаардастыы сайдаллар, ааттарын билбэт буола байаллар. Оччо бэрт дьон куораттаан хаалыахтарын. Барбаттар, дуостал барбаттар. Инньэ гынан сүүрбэ түөрт чааһы бэрдэриэхтэрэ дуо.

Утуйар диэн улуу дьол буоллаҕа. Сайынныбыт дии-дии утуйбакка илэ сылдьыыһыкпыт дии. Уһун түүн уонна тугу гынабыт? Манна күнүс оннооҕор бүтэ быстыбат. Былакаадаҕа олорбучча Халдьаайыга эрэ хаатыйаламмыт бириэмэни атыылаан аны аатырабыт дуу?

– Били кыыс аны онон иирэрэ буолуо, – луох кыыһын мөҕүттэртэн ордубат.

Муора киниэхэ билигин да Фантомас. Онто билигин хааталаабат, тугунан да ииригирбэт. Киһи итэҕэйиэ суоҕун курдук. Кини кыайан ииппэтэҕин олох бэйэтэ дьаһайан, көннөрөн, сорҕотун сотон биэрдэҕэ үһү. Таарыйа луох аньыыта-харата көҕүрээтэҕэ.

– Конбуой ээ кини өссө. Киэргэт да хайаа – бөх аата бөх. Таах сибиэ таһырдьаны тараахтыан кэриэтин манна кэлиэ этэ, Халдьаайыны харабыллыыбын диэн. Кырдьык даҕаны! – Луох өрө көрө түһэр.

Бииртэн биир үчүгэй идиэйэ киирэн иһэр. “ДЬАЙА. Момоизм. Неорелигия хальджайцев” диэн соҕолуобак хараҕар көстөргө дылы гынна. Эбэтэр апыыса. Аллараа, муннукка кып-кыра сириибинэн “Лох” да диэн сурулуннун. Сону кытта тэҥҥэ: “Момоизм – партия правых”, – диэн Муора былакаат туппутунан унаарыҥнаан ааһара көһүннэ. Эбэтэр фантомастар баартыйаларын тэрийдин. Үчүгэй бэтиэхэ буолуо этэ. Туома, саҥа кэмҥэ саба оҕустаран алларастыыр да аҕыйаата, күлэр да көҕүрээтэ.