– Албатта, эслайман.

– Ундай бўлса баъзиларини такрорлашимга тўғри келади. Биринчидан ҳукмрон очкўз бўлмаслиги керак, ўз фуқароларининг мол-мулкини талаган хон охир-оқибатда хароб бўлади. Иккинчидан хоннинг ишратпарастлиги халқнинг бошига кулфат бўлиб ёғилади. Сизга тахт мерос бўлиб қолгани йўқ, ўз меҳнатингиз, курашингиз билан эришдингиз, киритдингиз, энди уни мустаҳкамлашга ҳам худди шундай киришмоғингиз керак.

– Тахтга ўлтиришим сизнинг меҳнатларингиз туфайли. Энди унинг равнақи учун ҳам бебаҳо ўгитларингиз зарур.

– Хон қалъасини қаерга қурмоқчисиз?

– Эски қўрғон ўрнига.

– Демак Кўк тўнли Азизлар мавзесига. Яхши ўйлабсизлар, икки сойнинг туташган жойи. Жуда гўзал ва баҳаво ер.

– Хон ҳазратлари, – деди эшик оғаси Шоҳруҳхонга таъзим қилиб. – Сардорхўжа қабулларига киришга ижозат сўрамоқда.

– Кирсин, – деди хон отасидан узр сўраб.

Алпқомат, юришлари донадор йигит хоннинг рўпарасига келгунича таъзим қилиб, сўз бошлади:

– Нохушроқ хабар келтирганим учун узр сўрайман.

– Сўзланг.

– Ишончли одамларимизнинг хабар беришларича, Бухоро Амири биз томонга ҳарбий қўшин юборган эмиш.

– Шундай денг, маълумот аниқми? Адашаётганингиз йўқми?

– Мутлақо аниқ.

– Қўшин неча минг кишидан иборат экан?

– Беш минг киши атрофида.

– Тушунарли. Сизга жавоб.

Шоҳруҳхон отасига юзланди.

– Мен шундай бўлишини билар эдим.

– Бўлажак воқеаларни олдиндан билиш улуғ фазилат.

– Бу хабар мени чўчитолгани йўқ, аксинча кўнглим тасалли топди.

– Нима учун?

– Уч мингга яқин ҳарбий қўшинга эга эканлигимиз ҳақида сохта гап тарқатган эдик. Жосуслар амирга бу ҳақда хабар беришган кўринади, шу сабабдан у беш минг кишилик қўшин жўнатибди.

– Демак бешикда эканлигингиздаёқ йўқ қилмоқчи бўлган.

– Худди шундай. Бизнинг анчагина улғайиб қолганимиздан хабари йўқ кўринади.

– Энди нима иш қилмоқчисиз?

– Жанг қиламиз, юртимизни ҳимоя қиламиз.

– Сизнинг ихтиёрингизда қанча қўшин бор?

– Ўн икки минглик қўшин тузишга аллақачон улгуриб бўлганмиз.

– Яхши, сизга омад тилайман. Фақат душманга менсимай қараманг.

***

– Амир лашкар Аёзбекни ҳузуримга чорланглар.

– Хўп бўлади.

– Амир лашкар ҳузурларига ижозат сўраяпти.

– Кирсин.

– Хон ҳазратларининг буйруқларига биноан келдим.

– Хўш, Аёзбек аҳволингиз қалай, қўшинларимиз жанговар ҳолатга келдими?

– Худди шундай, жангчиларимизнинг ҳолати яхши, кайфияти аъло.

– Амирликнинг лашкарлари билан жанг қила оласизларми?

– Хон ҳазратлари буйруқ берсалар, ўлимга ҳам боришга тайёрмиз.

– Яхши жангчи ўлиш учун эмас, душманни мағлуб қилиш учун жангга киради.

– Тушунарли.

– Ўтиринг, бафуржа гаплашиб олишимиз керак. Бухоро Амири бизни жазолаш учун қўшин юборган, тез кунларда етиб келишади. Қўшин беш минг жангчидан иборат, фикрингизни айтинг.

– Менимча, уларни дарёдан кечиб ўтадиган жойда кутиб олиш лозим.

– Дарёнинг қаеридан кечиб ўтишини қаердан биламиз.

– Мен биламан, ҳар сафар дарёнинг ёйилиб оқадиган энг саёз жойидан ўтишади.

– Ишончингиз комилми?

– Шубҳасиз.

– Борди-ю фикрларини ўзгартиришса-чи?

– Уни ҳам эътиборга олиб қўямиз.

– Яъни?

– Қўшинларимизни икки қисмга бўламиз, бир қисмини Сирдарёнинг икки қирғоғига жойлаштирамиз. Заҳирадаги иккинчи қисм уларнинг ўтиши мумкин бўлган ягона йўл бўсағасида бўлади.

– Гап бундай, биз юртимизда эканлигимиз биринчи афзаллигимиз, агар ўзимизни йўқотиб қўймай қўққисдан ҳужум қилсак йўл юриб, чарчаб-хориб келаётган душманни албатта, енгамиз.

Ярим тунгача давом этган ҳарбий кенгашда барча жанг қилиш масалалари келишиб олинди, тажрибали ҳарбийлар бир овоздан Амир лашкар Аёзбек таклифини маъқулладилар. Сирдарёнинг энг саёз қирғоқларига яширинча ҳарбийлар жойлаштирилди. Амир лашкарларининг бир қисми кечувдан ўтгандан сўнг пистирмадан туриб ҳужумга ўтишади, дарё ичида қолган жангчилар қайси томонга юришларидан қатъий назар ўлим топишлари аниқ.