Гьиссерин кимел Седагет Керимова

ДАГЪ АВАНИ ЗАВ КЪВЕДАЙ?

Зи гуьгъуьна за авур кьван гъалатIар,

Зи гуьгъуьна юргъунвилер, галатар,

Зи гуьгъуьна дердер, гъамар – алатай,

Вуч аматIа зи вилериз ахквадай?

Зи гуьгъуьна зи гунагьрин пар – шеле,

Зи гуьгъуьна авунвай кьван кар – силе,

Зун са тар я – руьгь юзазвай гьар хиле,

Вуж аматIа захъ агъвадай, захъ кудай?

Вилерикай карагда зи шумуд кар,

Атай чIавуз жуван рикIяй тIалдин свар,

ЦIалцIамариз алахъда зун гана гъар,

Жагъида сад – къван кьуна и гъар хадай.

Вуч аматIа захъ зи амай уьмуьрда?

ГуьтIуь хьанва шегьре рекьер, уьмуьр – дар,

КIвачин я зун, гъиле кьуна шумуд кар,

Вуж ава заз и дуьньяда гуж гудай?

Руьгь квачирбур акваз зи рикI цIрада,

За алахъна къелемдив руьгь храда,

Зи хирерал кьел алахда парада,

Къекъведа зун са бендедихъ – гъил кьадай.

Инлай кьулухъ вуч жедатIа, хьурай мад,

Хажалатар марф хьана зал кьурай мад,

Заз кьисметди цIийи тIалар гурай мад,

Эхиз жедай дагъ авани зав къведай?

УЬМУЬР ЛАГЬАЙДИ

Са кьакьан дагъ я кьван уьмуьр лагьайди,

Садрани кукIушрив агакьдач хьи, гъил.

Рехъ куьтягь тежерди, рехъ галуддайди,

Бес вучиз адакай атIудачтIа вил?

Са яргъал дагъ я кьван уьмуьр лагьайди,

ДатIана саврухар ракъурда хьи, вал.

КIвенкIве рагъ къалуриз, вун алцурариз,

Ахпа харув ягъаз агудда вав тIал.

Са къариб дагъ я кьван уьмуьр лагьайди,

Циферив чилериз гъамар чукIурдай.

Яргъариз тухвана вун синтIер ягъаз,

Ахпа рехъ алатай шив хьиз чукурдай.

Са секин дагъ я кьван уьмуьр лагьайди,

Низ чидай хура цIуд вулкан авай чIал?

Садбуру пархъунда бере атайла,

Садбуруз жагъидач юзадай мажал.

Са ялгъуз дагъ я кьван уьмуьр лагьайди,

Са куьлуь къван я кьван чун адан синел.

Ялгъуздиз хъфида дуьньядлай вири,

Ялгъуздиз атайвал дуьньядин гъенел.

29.12.2016

ДУЬНЬЯ НАЧАГЪ Я

Цавар гзаф ава ракъинин кIаник,

Накьварни тIимил туш и чIехи чилел.

Бес вучиз инсанрин атIузвач нефсер,

Мадни вуч къвезматIа дуьньядин кьилел?

Сад начагъ хьанва къе гзаф тIуьникай,

Сада каш чIугвазва абур хуьникай,

Муькуьд куз-хъукъузва ажуз хьуникай,

Гзаф я инсанар – нагъв алай вилел.

Садбурун темягьдин тини къатанва,

Садбуру инсафдин багъар атIанва,

Садбур кесибвили бегьем гатанва,

Сад къизил тахтунал, сад кьуру чилел.

Садбур хьанватIани пурарин къалтах,

Алахъна чIурзава дуьньядин салагь,

СакIани жезвач хьи, кьиникьдин чIалахъ,

Уьмуьр са къуш я кьван, хуьз жедай гъилел?

Къе дуьнья начагъ я, вирусди кьунва,

Инсанар азардин ракьара тунва,

ЯцIар гзаф хьана, чун рекьел тунва,

Яраб вуч къвезматIа дуьньядин кьилел?

24.06.2020

ЧИР ХЬАНАЙТIА

Зун рапунин къекъуьмдайни экъечIдай,

ЦIаярикай, ялаврикай хкечIдай.

Махарик квай аждагьанрив эгечIдай,

Чир хьанайтIа, кьулухъ жуван эл гала.

Гзаф хьанва гафар гвайбур хкIадай,

Вилик-кьилик квазва гила акатайд.

За залумриз кIевелай акI гьад кьадай,

Чир хьанайтIа, къуьнел мягькем гъил ала.

Гьар бармакдин кIаник туькIвей кьил жедач,

Гьар пул гвайдаз захавалдай гъил жедач,

Дуьньяд малда садрани зи вил жедач,

Тек инсанрин кьегьалвилик вил гала.

Зун датIана цаварава – хиял хьиз,

Вирибурун чIалахъ жеда аял хьиз,

Уьмуьр физва гара гьатай са ял хьиз,

Бегьер кIватIдай сад аматIа зи салай?

03.02.2020

ГЬАЖИ ДАВУД

Cа чIав авай, чи цавара

Са рагъ авай Давуд лугьур.

Са чIав авай, чи чилерал

Са дагъ алай Давуд лугьур.

Тур гъилевай са кьвал тир ам,

Садавайни тежедай рам.

Са эл хуьзвай кIватIал тир ам,

Чи дагълар хьиз – тагудай чам.

Гьа чIавалай гьар лезгидин

РикIин къене са сир ава.

Гьа чIавалай мурадра чи

Азадвилин са цIир ава.

Чун агудун патал женгер

ЧIугур кас тир Гьажи Давуд.

Чи рикIера чIехи умуд

Кутур кас тир Гьажи Давуд.

Халкь шад авур, халкь сад авур

Айгьал кас тир Гьажи Давуд.

Ватан хвейи такабурдив,

Кьегьал кас тир Гьажи Давуд.

КIАНЗАВА

И куьруь уьмуьрда, кIири уьмуьрда,

И къуьруь уьмуьрда, кири уьмуьрда,

Аллагьди чаз ганвай вири уьмуьрда

Гьар са югъ сувардай кьуна кIанзава.

Накьанан фикиррин, гъамарин парар

Накьанан варарихъ туна кIанзава.

ТахьайтIа эхиз жеч дуьньядин крар,

ТахьайтIа кьатI жеда бахтунин гурар.

Пакагьан йикъарихъ дад кутун патал,

Гъиле кьур кар кьилиз акъудун патал,

ЦIириз тур мефтIедив къени фикирар,

Агудмир на пехил гьиссер – ничхирар.

ТахьайтIа абуру къеняй неда вун,

Масдакай хъел аваз, куз, ишеда вун.

Агудмир на жував гьахъсуз рахунар,

Агалдиз тахьурай хъел кваз ругунар.

Чидан ваз вуч ятIа дуьньяда гьунар?

Рангарин арадай экуьд жагъурун!

Бахт тушни дарвили чуькьвейла ви рикI,

Аллагьди ваз марф хьиз умуд ракъурун?!

Гьар садахъ са къилих, са тIул авайд я,

Гьар садахъ са кьисмет, са къул авайд я,

Гьар садахъ вичиз кьван акьул авайд я,

Куьз я, лагь, рехнеяр, куьз я тегьнеяр?

Ваз басрух гайила пехил гьиссери,

Михьа эчIелрикай рикIин дегьнеяр.

КьечIейтIа кIвалахар вуна шаз хьайи,

ТупIалай авуртIа крар – тIал гъайи,

Къвердавай инсанар жеда ваз къайи.

Масадан эцигун кьабул туштIа ваз,

Акурла а касдин крар цаз алаз,

Вуч гьатда ви гъиле ам чукIурайла?

Жува цаз алачир крарихъ яла.

И куьруь уьмуьрда вуна садрани,

Агудиз тахьурай дявеяр, къалар.

Хъсан гаф ван хьайла, аквада хьи ваз,

Цуьк хьиз ахъа хьана ви рикIин гьалар,

Ви рикIел хкведач дакIунар, ялар,

Элекьда са ялце ви чандин тIалар.

И куьруь уьмуьрда, кIири уьмуьрда,

И къуьруь уьмуьрда, кири уьмуьрда,

Аллагьди чаз ганвай вири уьмуьрда

Гьар са югъ сувардай кьуна кIанзава.

Накьанан фикиррин, гъамарин парар

Накьанан варарихъ туна кIанзава.

ТахьайтIа эхиз жеч дуьньядин крар,

ТахьайтIа кьатI жеда бахтунин гурар.

14.08.2015

ГЕЛ ТАДА

И дуьньядал гьарада са гел тада,

Ава гьардахъ гекъиг тежер вичин рехъ.

Садбуру ваз ракъини хьиз чим гуда,

Садбуруни бахш ийида къайи мекь.

Акьуллуда циферикай кьадач дерт,

Ада вичин варарив гъам агуддач.

ВикIегь касди бахт туькIуьрда алахъна,

ТуькIуьрнавай чараданди къакъуддач.

Тади къачур гьар вацI гьуьлуьв агакьдач,

Кьвал хуьзватIа, хъуьтуьл женни адан къван?

КуькIвей чирагъ яргъалайни чир жеда,

ЧIуру лампад фад туьтуьниз гъида чан.

ЧIулав цифер какахьайла къвада марф,

Хваларикай, кIамарикай вацI жеда.

Гьар са кардик рехне кутаз алахъмир,

Гьар са цIалцIам чархунални кьацI жеда.

Фад атIуда агъуз хилен майваяр,

Виниз хилев гьармадан гъил агакьдач.

Бязибуру гуьгьуьл чIурда пер хана,

РикI шадарун гьар садалай алакьдач.

Гзаф тIуьрла виртни туькьуьл аквада,

Артух хьайла бегьердини хада хел.

Гьар инсандихъ ава вичин туькIвей рехъ,

Гьар инсанди атIуз жеда кьадай гел.

ВикIегьвал бурж къачуз жедач масдавай,

Кьел гьарадан рикIин къене кIанда икI.

Кьегьал касди зегьмет чIугваз датIана,

Дуьнья рамда, аваз хьайтIа чанда рикI.

БУБАДИЗ ЧАР

Геж хьана ваз кхьей чар,

Гила ам вав агакьдач.

Вун авай къар уьмуьрдиз

Хкун залай алакьдач.

За ваз шиир кхьенач.

За ваз мани туькIуьрнач.

Садра ви гардан кьуна,

РикIе эквер куькIуьрнач.

Агатна вав, тухдалди,

Заз рахадай вахт хьанач.

А вахъ авай заха рикI

Вучиз, буба, захъ хьанач?

Эхна вуна зун патал

Шумудни са тIал, буба.

Къе ви тIварни бес я заз

Дамахун патал, буба.

Такабурдин дагъ буба,

Зи уьмуьрдин рагъ буба.

За дуьньяяр гудай хьи,

Вун хьанайтIа сагъ буба.

ЛАЦУ ГИМИ

Хайи КцIар – ксарин чил,

АтIудач гьич вакай зи вил.

Диде ватан – рикIиз чими,

Зи хиялрин лацу гими.

Эхиз жедач такурла вун,

КIан жез рикIе акьурла вун,

Гатун юкъуз хар къвайи хьиз,

Дуьнья жеда дар зи вилиз.

Зи уьмуьрдин квахь тийир дад!

Вун тахьайтIа, рикI жеда пад.

ДатIана икI алаз рикIел,

Садахъни зун жедач цIигел.

Ви лекьери ахъайна лув,

Мукьваларна чаз Шагьдин сув.

Ви гьар са пIипI – тарихдин гел,

Ви хураллайд – зи лезги эл.

Ви веледар – кьегьал ксар,

Рекье туна агъзур йисар,

Уьмуьр гьалда къуьн-къуьневаз,

Хуьда ви тIвар кьил виневаз.

Хайи КцIар – ксарин чил,

АтIудач гьич вакай зи вил.

Диде ватан – рикIиз чими,

Зи хиялрин лацу гими.

ГЬА САКIА

Дуьньядиз гьа сакIа къведа инсанар,

Гьа сакIа ишеда вири аялар.

Бахтлувал паталди тушни, лагь куьне,

Инсанрин виридан рикIин хиялар?

Жегьилрин кIанивал гьа сад хьтинд я,

Теменри гьиссерал звал гъида иер.

Ашкъидив туькIуьррай кIвал-югъ вирида,

Тахьурай садални чаравилин хер.

Шад чIавуз инсанар ухшар жеда гьикI,

РикIе кьацI ийида фикирди фаддиз.

Тlалариз, гъамариз миллет авани,

Халкьар бахтлу жечни хъуьрейла шаддиз?

Вахт хьана, уьмуьрар кьатI жедай чIавуз,

Аллагьди къахчуда чанарни сад хьиз.

РикIелни къведач, вуж гьи миллет ятIа,

Дуьньяди вуж хвена, лагь, вилин хад хьиз?

Алаз хьуй дуьньядал, аваз хьуй чпиз,

Гьи халкьдиз гьи кьисмет кхьенватIани.

Муьгьуьббат паталди халкьнаватIа чун,

Рикlера такIанвал ни тунватIа, ни?

Дуьньядиз гьа сакIа атуй инсанар,

Тахьурай садазни фикирар, тIалар.

Ислягьвал паталди хьурай дуьньяда

Халкьарин виридан рикIин хиялар…

08.10.2019

ГУРАР

Са дили ишелди бамишзава зун,

Са тIалди чуькьуьзва зи туьд кIевидиз.

АцIана, дакIвана, бархун хьанва рикI,

Акьалтиз кIанзава винел ивидиз.

Вучда? Къув ягъадан жанавурди хьиз?

Кьуна юзурдани дагъ чкадилай?

Са чукIул гьалтнава зи чандал хци,

Къакъудиз кIанзавай тан чкалдивай.

Зи рикIин дегьнеда ргазва иви,

Са пехъи тIал къекъвез ава мефтIеда.

Заз жаваб кIанзава тек са суалдин:

Яраб гьикI гьатнатIа зи халкь чефтеда?

ГьикI хьана усалвал кьабулна чна?

Гьи рекьел квадарна акьулдин яракь?

Махари элцифар хъийизмач вахтар,

Гузвай сад авани пакагьан суракь?..

Кьакьанриз акъудда инсан гурари,

Куьз герек я гурар – кIарар амачир?

Хуьзвайди дуьньядал чун – хиялар я,

Вучда уьмуьрдикай умуд кумачир?

20.04.2019

ДИДЕД ШАЛ

Заз дидедлай аманат

Са цIилерин шал ама.

А шалда зи дидедин

Нефес ама, ял ама.

Диде рикIе акьурла

Кьада за а шал гъилел.

Куьз ятIани сугъул жез,

Нагъв акьалтда зи вилел.

Шумудни са йисар я,

Хуьзва вилин нине хьиз.

Илифарда ада зун

Диде авай дуьньядиз.