Шо вакътилерде Абусупиян савлай Темиркъазыкъ Кавказда биринчи дю нья илмуланы мактабын ачгъан. Абу супиянны уьлгюсюне гёре ачылгъан шо мактапдагъы охувлар межитлеге табиъ мактаплардагъы ва тыш эллердеги охув ожакълардагъы мердешли билим берив къайдадан эсе кёп башгъача болгъан. Мунда дарслар аслу гьалда охувчу яшлар булан тенг ва эркин кюйде лакъыр этив ню къайдасы булан юрюле болгъан. Шону барышында яшлар язмагъа, охумагъа, гьисап дарсгъа, исламны къанунлары на тюшюндюрюле болгъан. Тюзь язывну къайдаларына уьйретиле болгъан. Яшла ны чагъына гёре англама тынч болар оьл чевлерде тарихден, жагърафиядан, нур жумдан маълуматлар да бериле болгъан. Сонг да яшлар арив хатгъа, назму языв гъа, къол булан согъагъан саниятлагъа, сатыв-алывгъа да уьйретиле бол гъан.

Ондан къайры да мунда яшлар телескоп гъа ва башгъа саниятлагъа, сатыв-алыв гъа да уьйретиле бол гъан.

Абусупиян янгы къайдалы охутув ну оьзге бир-нече башгъалыкъларын да айтып берген. Демек, яшланы олтуртуп, столну артында охутма герекни гьакъ ында чёнкген гьалда салкъын жабар да тюгюл, шанжалларда деп айтгъан. «Охутувну мен сюеген къайдасын бирев лер ушатмай. Амма яшланы савлугъун негьакъ бузмай, олагъа онгайлы болагъан кюйде дарсланы оьтгерсе яхшы чы».

Абусупиян Акаев онгаргъан педагогика ва методика уьлгюлени хыйлылары оьзлени маънасыа ва агьамиятын бусса гьатда да тас этмеген.

А. Акаевни идея варислигинде адамла ны къылыкълы этип тарбиялавну масъ аласы гёрмекли ер тута. Шо ягъындан алгъанда ону «Къылыкъ китабы» уллу хазна да дюр. Шонда яхшы – не, яман – не лап аян кюйде язылгъан…

Акаевни «Яшлагъа насигьатлар» де ген поэмасы да къылыкъ масъалалагъа багъышлангъан. Жагьиллеге сёз багъ ышлай туруп, шонда Акаев булай яза: «Къарынны толтурмакъ ва кепи сюйген ни этмек яшавну баш маънасы тюгюл экенни, билимли, илмулу болмакъ учун къасткъылыв ва шоланы иш уьстюнде гьакъыкъатда къолламагъа билегенлик оьмюрню оьзегидир. Шоланы кёмеклиги булан яшав гьалланы яхшы якъгъа алыш дырмагъа да бажарылар». Муна, шу кеп де Акаев билим ва тарбия беривню ёлу булан жамият яшавну алышдырма ба жарылагъанына инана болгъан. Ол маш гъур бусурман ярыкъландырывчу да дюр. Акаев янгыз оьзюню башын ойлашып яшамагъан, жамиятны пайдасы гьакъ ында даим гьай этген. «Янгыз оьз мурат ларына етишме къасткъылагъан ва шо вакъти халкъны гьайында бир къулагъы да ёкъ адам лап ярлы ва маънисиз адам дыр» деп язгъан ол. Жамиятгъа пайдасы тиймейген жагьиллени ол емишсиз терек булан тенг этген. Эсгерилген поэмасында ол: «Аллагьны да унутмагъыз, ону алдын дагъы борчларыгъызны да янгылмай кютюгюз» деп насигьат эте. Абусупиян Ака евни иманыны оьзюне хас сыпаты да бар. Ол илмугъа къыйышмайгъан талапланы ва негьакъ къагьрулукъну арек тебере. Акаевни къылыкъ сыпатлары гьакъында айта туруп, ол моллаланы эсги, алдынгъы англавлагъа къамалып турма къарайгъ ан, томакълыкъ этеген, динни де оьз му ратларына етишмек учун къоллайгъан кюйлерин танкъыт этегенин эсгерме тий ишли. Алим, ярыкъландырывчу, демократ, гуманист гьисапда Акаев газетлеге яшавну гьар тюрлю якъларына тиеген масъалаланы гьакъында да бек маъналы макъалалар язгъан.

«Тангчолпан» деген газетде ол «Тиш тайпалар» деген макъала язып чыгъ аргъан, Шонда тиштайпалагъа билим берегенлик Европа уьлкелени оьсювюн чалтлашдыргъан аслу къурал экенни ай рыча бек тутуп эсгере. «Дарс беривню иши тюз кюйде салынгъан санавсуз кёп къадарда школалар бар буса да, шолар, – деп яза ол, – оьз муратларына етишип болмас, эгер де оьсюп гелеген наслуну тарбиялавда гёрмекли ерни тутагъан къатын-къызланы тергевсюз къойса, къа тынланы къарангылыкъда къоюп, оланы мактаплардагъы билимлерден магьрюм этсе». Абусупиян пикир этеген кюйде къатынлагъа билим беривню жамиятны алгъа багъып оьсдюрювню ишинде кёп уллу агьамияты бар. «Европа уьлкелерин де ер юзюндеги инсан урлукъну яртысын дан да кёп янын тутагъан тиштайпаланы яшавдагъы агьамиятлы ролюн аста-аста англама башлагъанлар, – деп эсгере ол оьзюню макъаласында, ва тиштайпаланы жамият-политика тармакълардагъы иш леге къуршама башлагъанлар».