– Атын киһиэхэ иирэн барбыта, – Мира Болуодьа диэки быһыылаах. – Хайдах итинник киһини быраҕан барыахха сөбүй, ээ?

– Бу эр киһи тиийбэтигэр диэ, – Айыыда күлэрэ киириэх курдук.

– Эр киһи эрэ элбэх, оттон Болуодьа курдуктар мээнэ көстүбэттэр.

– Эн итинник диэтэххинэ, күлүөх санаам кэлэр, – Айыыда алларастыыра эрэ хаалла быһыылаах.

– Тоҕо? – Маайка, дьэ, быыс булан кыбылынна.

– Тоҕо диигин, ол остуоруйата уһун ини, – Миралаах Айыыда бэйэ-бэйэлэрин көрсөн кэбиһэллэр.

Таах сылдьыахтааҕар атын дьон олоҕун сэгэтэн сэргэхсийиэххэ буоллаҕа дии.

– Эн кэпсиигин-кэпсиигин да, мин кинини уруккутунан эрэ билэбин. Киһи итинник уларыйара диэн эмиэ дьикти дии, – Айыыда баһын быһа илгистэр.

– Эр киһи диэн пластилин кэриэтэ. Дьахтартан тутулуктаах буоллаҕа барыта, – Мира куолута бүгүн бүтүө саарбах.

– Пластилин буолан, эн аайы соччо-бачча уларыйбат кыыллар ини.

Айыыда суос-сымыйанан феминисткалаабыта буолар. Маайка санаатыгар, эрдээх дьахталлар атын биис курдуктар.

– Хайыы, Болуодьа саҕа үчүгэй киһи суох. Ойоҕун олох таҥара табатын курдук көрөр этэ. Дьахтар бэлэмҥэ олорон, тот олохтон тосту-туора быһыыланнаҕа. Хайа акаары итинник көмүс тэҥэ киһитин быраҕан барыаҕай!

Мира кыыһыран бараары гынна. Айыыда да омуна-төлөнө муора. Маайкаҕа син биир ини. Таах олоруохтааҕар эрэ.

– Туох эрэ куһаҕаннаах буолан быраҕылынна ини, – билбэт эрээри, кыттыһыа да суохха баара. – Оттон урут хайдах этэй?

– Ха! – Айыыдаҕа бары-барыта кэмиэдьийэ.

Ол аата? Маайка харахтаан көрбөтөх киһитин өйүгэр оҥорон көрө сатаабыттыы били дьыбааны өссө сыныйан одууласта. Мас аата мас, тугу этэн эбиэ баарай.

Анна Афанасьевна биир сууккалаах остуоруйата бүтэн эрэр. Бу дойдуттан таҕыста да атын остуоруйа саҕаланыа. Ону ким да сэрэйбэт. Ол аһара үчүгэй. Бу итирикситтэр илэ абааһы курдук көрөр, онтон өйдөнөн истэхтэрин аайы туох эрэ үчүгэйдээҕин арыйа сатыыр дьахтардара үспүйүөннээх киинэ курдук олохтооҕо буолуо диэн түһээн да баттаппаттара буолуо. Хайа эрэ сордоох тарбаҕын ойуутун уста туран мүчүк гыннаҕа үһү. Үчүгэй да сыл кини туһугар үүммүтэ үс-хас күнүнэн бүтээхтиир. Тоҕо эрэ кини бу Саҥа дьылтан салла саныыр. Моруос бэлэх түҥэтэр. Ол бэлэҕи атыттартан суйдаан ылара буолуо ээ. Оттон киниэхэ тиксибит бэлэх үсүһүн чуо киниэхэ бэриллэрэ биллибэт.

– Руку! – кыһыытыгар биир баттаппыт баппаҕайын сулбу тардан ылла.

Арыгыһыттар аан дойдулара хабарҕаҕа турда да, аһыахха-таҥныахха наада. Сааһыран баран үлэни уларытар манан дьыала буолбатах. Оттон кини… киһитэ олох атын, үчүгэй. Киниэхэ бэлэх буолбут күндүттэн күндү киһитэ. Атын киһи дьоло иҥнибэт дииллэр даҕаны, дьиҥинэн, бу киһи эрдэттэн киниэнэ буолуохтаах этэ. Буола да сылдьыбыта. Эдэригэр оҕустаран мүччү туппут буруйугар сөбүн эрэйи көрбүтэ. Хата, бэлэм эллэммит киһиэхэ түбэһэн бу абыраннаҕын көр. Ол эрээри кини сэрэх. Эллэммит эбии эллэнэн туохха-туохха кубулуйуо биллибэт. Эр киһи саҕа эрэлэ суох бу аан дойдуга суох ини. Оттон кини суукканы-суукканан сүтэр. Өссө Саҥа дьыл чугаһаата. Инньэ гынан, бүтүн бырааһынньыгы бобуо дуо, буолуохтаах буолуо. Тоҕо кини куһаҕаны эрэ ыралыырый, ээ? Ол иһин киниэнэ куруук сатаммата буолаарай.

– Аня, ты что?

Дөйөн хаалбыты, хата, кэмигэр уһугуннардылар.

– Ты нормально себя чувствуешь?

Тараҕай быраас хаһан эрэ дьиҥнээх быраас этэ эбээт. Кими да эмтээбэт сиргэ үлэлээтэх буолан, күнү-дьылы бараан хамнас аахсан, идэтин ымпыгын-чымчыгын да умна быһыытыйда. Итирик дьону бэрэлииргэ Гиппократ андаҕара аахсыллыбат. Кини киһи быһыытынан куһаҕана суох, арыгыһыттар киниэхэ, оонньоон, ыарыһахтар. Лева эрэйдээх… Хас сыл бииргэ үлэлээтилэр, бэйэ-бэйэлэрин үөрэтиһэн, уруулуу курдук буолан хаалбыттар. Анна Афанасьевна, төһө да үспүйүөннээ, ити тараҕай уонна наһаа ис-киирбэх уол эйигин курдары көрүөхтүү туттар дии. Ол эрээри, кини эрэнгиэн-быраас буолбатах ээ. Дьахтар иһин эриэнин өтө көрүөх өрүөл төрүө илик ини. Хата, бэйэтин кинигэ курдук ааҕыан сөпкө дылы. Тараҕай чыпчааллаах аан дойдуга туох-туох суоҕай.