Даша даҕаны учуутал буоларга бигэтик быһаарым-мыта. Бастаан нуучча тылын уонна литературатын үөрэтэр учуутал буоларым дуу дии сылдьан, үрдүкү кылаастарга тахсан баран төрөөбүт тылын, литература-тын үөрэтэр учуутал идэтин ылыан баҕарда. Ити, арааһа, кинилэр оскуолаларыгар кэлэн практикаларын барбыт саха тылын литературатын салаатыгар үөрэнэр устудьуонкалар сабыдыаллара быһыылаах. Үс эдэр-кээн, үчүгэйкээн кыргыттар үлэлээн барбыттара. Барыларын да ыра санааларыгар баар ырыаҕа ыллам-мыт, хоһооҥҥо холбоммут Сэргэлээх уопсайдарын олоҕун туһунан ыйыталаһан тахсыбыттара. Кыргыттар кэпсээннэриттэн Сэргэлээх өссө умсугутуулаах, дьик-ти кэрэ дойду буолан көстүбүтэ. Саха салаата ураты сылаас эйгэлээх, университет ханнык да факультетта-рыгар майгылаабат ис тыыннааҕын туһунан эмиэ эл-бэхтик истибиттэрэ.

Даша оҕо эрдэҕиттэн бэйэтиттэн кыралары кытта бодьуустаһарын, кинилэри үөрэтэ-иитэ, такайа сыл-дьарын сөбүлүүр. Пионерга киириэҕиттэн былдьаһык-таах баһаатай. Кылаас салайааччылара, оҕолор кылаас-тарыгар кинини аната сатаан оскуола ыстаарсай пионербаһаатайыгар Августина Захаровнаҕа сайаапка-лаһан биэрээччилэр.

Даша үөрэнэ бардаҕына бу сыллар тухары дьулуспут Сэргэлээҕэр олорон устудьуоннуур дьолго тиксиэхтээ-ҕиттэн бүтэйдии үөрэр, долгуйар. Арай, экзаменнарын этэҥҥэ туттаран киирэн хааллын. Республика араас оройуоннарыттан мустубут оҕолору кытта доҕордоһуо, саҥа дьүөгэлэр баар буолуохтара. Дьэ уонна «кинини» көрсүө дии, бу орто дойдуга ананан төрөөбүт аҥарын, олох үөрүүтүн-хомолтотун тэҥҥэ үллэстэр күндү доҕорун. Устудьуонка буолан таҥас-тыынсаптыын, дьүһүннүүн-бодолуун тупсан дойдутугар кыһыҥҥы-сайыҥҥы сынньалаҥар кэлиэ, ахтыһан-ахтыһан баран кылааһын оҕолорун кытта үөрэ-көтө көрсүө этэ.

Бэйи эрэ, оччоҕо ол кэпсэтиинэн ылыллыбыт пу-тевканы ылан туттарса барар дуо? Доруобуйатын туру-гуттан бэйэтэ да кыһыйа-абара саныыр, наар кини ыалдьан, сотору-сотору эмтэнэн тахсар. Бииргэ үөрэм-мит оҕолоро, учууталлара ону барытын билэллэр эрээри, син биир наар кини бары ыарахантан босхо-лонон иһэриттэн буруйдана саныыр.

Саалаҕа телефон тыаһаабытыгар Даша ойон таҕыста.

– Алло, Даша, дорообо. Маринабын.

– Дорообо, Марина.

– Бастатан туран, оскуолаҕын бүтэрбиккинэн!

– Баһыыба.

– Даша, эн өйүүн миэхэ киирээр. Сарсын оро-йуоҥҥа барабын, путевкаҕын аҕалыахтаахпын.

– Марина, оннук сатанар дуо? – Даша хайдах эрэ кыбыстан саҥата тахсыбат да курдук.

– Сатанымына. Икки эрэ «үстээххин» буолбат дуо. Райкомоллар да эйиэхэ үөрүүнэн биэрэллэр. Чэ, кытаат, – Марина, үгэһинэн ыксыы олорор быһыы-лаах, телефонун ууран кэбистэ.

Дьэ итиччэ райкомолу тиийэ аймаан баран путев-катын ыларыгар тиийбит буолбат дуо. Дьоно даҕаны күүһүнэн фермаҕа хааллаҕына хомойон бүтүөхтэрэ. Бэйэтиттэн да куттанар ээ. Оннооҕор биирдэ эбит почта мунньуллан хааллаҕына ийэтигэр көмөлөстөҕүнэ сиһинэн сыыллан хаалар. Ноҕоруускаланна да, сирэ-йэ-хараҕа иһэн, сиэркилэҕэ бэйэтин көрүнүөн баҕар-бат. Тоҕо да буулаабыт ыарыы эбитэ буолла?! Даша туран суунан-тараанан, дьоно кэлэллэригэр ас бэлэм-ниирдии тэриннэ. Хортуоска ыраастаан соркуой буһа-рыа. Ол иннигэр Оляҕа телефоннуурга быһаарынна.

– Оля-я, привет!

– Привет! Хайа, утуйбатыҥ дуо?

– Утуйдум, саҥа күөрэйдим. Доо, мин эйигин кыт-та Дьокуускайдыыр буоллум быһыылаах. Дьылҕам тосту уларыйан эрэр.

– Ура-а! Даша, наһаа үчүгэй дии. Ол аата хайдах? – Оля дьиҥинэн соһуччу сонунтан соһуйда, үөрдэ да быһыылаах.

– Сэгэрим, кэпсэтии ырааппыт. Комском Марина райкомоллартан путевка ылбыт. Сарсыарда ийэлээх аҕам эмиэ бэлэмнэммиттэр ахан, «лекциялыы» тоһуй-дулар. Бэйэҥ билэҕин, иннилэрин биэрэр санаалара суох.