Конфуций «өзүнүн касиети аркылуу башкаруунун» маанилүүлүгүн баса белгилеген. Анын көз карашында, изги адам өзүнүн айланасына массаны бириктире алат. Билимге суусаган адамдар жакшы сапаттарга ээ адамдардын айланасына биригет. Адамдар мүнөзү, адеп-ахлактык сапаттары жагынан өзүнө жакын адамдар менен достошот. Ошентип, «Ар кандай жолдор менен жүрүп, жалпы пландарды түзүү мүмкүн эмес». «И цзин» («Өзгөрүүлөр китеби») китебинин «Си цы» («Афоризмдердин салттары») бөлүмүнүн биринчи бөлүгүндө мындай деп айтылат: «Бардык нерсе жалпы мүнөздөмөгө жараша биригет, окшош мүнөздөмөлөрү бардыгына жараша бөлүштүрүлөт». «Өзгөрүүлөр китебинде» «Цянь» гексаграммасынын сүрөттөлүшү да мындай деп айтылат: «Бирдей эле үндөр жаңырат, бирдей маанайлар бири-бирин табат». Эки билдирүү тең бир ойду көрсөтүп турат. Демек, «Да дай Ли цзи» («Дай аксакалдын «Такыбалык жөнүндө жазуулар») китебинин «Цзэн-цзы ли ши» («Цзен-цзинин жекече өркүндөтүүсү жана ишинин аткарылышы») бөлүмүндө: «Адамга берилгендик, асыл эр кишинин милдети өзгөрүлбөйт, анын касиети шакирттерине жолугат».

Окумушту кишинин акыл-эси тар, руху күчсүз болбойт, анткени анын жүгү оор, жолу узун.

Цитата «Кытайдын Коммунисттик жаштар союзунун XX съездин жана Кытайдын студенттик жаштар лигасынын XXVI съездин куттуктоо катында» жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.

ТҮШҮНДҮРМӨ

Тапшырылган миссия үчүн жоопкерчиликти сезүү – бардык идеялык жана максаттуу инсандарга тарыхый мүнөздүү болгон эң сонун сапат. Жаштар мамлекеттин таянычы, өлкөнүн үмүтү, андыктан жаштарга элдин, мамлекеттин келечеги үчүн жоопкерчилик жүктөлгөн. Өлкөнүн өнүгүшү жана жеке тандоо жаштардын терең ой жүгүртүүсүнө, так жоопту талап кылган турмуштук суроолорго айлануусу керек.

Си Цзиньпин Кытайдын Коммунисттик Жаштар Лигасынын съездине жолдогон куттуктоо катында жаштарга илимий билимди жогорулатууну жана Мекендин жыргалчылыгы үчүн эмгектенүүнү тез арада каалагандыгын толук билдирет. Катта ошондой эле тымызын эскертүү жана мандат камтылган: кыял – жаркын, миссия – жаркын, жүк – жеңил эмес, жол узак, андыктан өзүңүздүн кыялдарыңызды жана идеалдарыңызды адекваттуу жана так аныктап, доор жана эл тарабынан тапшырылган жоопкерчиликти активдүү түрдө өз мойнуңузга алууңүз керек. Миссияны колго алуу кыялдын пайдубалын түзөт, ал эми күрөш ийгиликке өбөлгө түзөт. Жаш муун эл ишенип тапшырган тарыхый миссияны кыйшаюусуз кабыл алып, «жылдыздар менен океандарга» карай улуу жүрүшкө аттанууга кайраттуу болушу керек, ошол эле учурда чындыкка бекем таянышы, жерде бекем турушу жана өжөрлук менен күрөштү улантуусу керек. Убакыттын сыноосунан өтүп, практика аркылуу, тазалануу аркылуу гана азыркы жаштардын мууну Кытайдын келечегинин тиреги боло алат.

ОРИГИНАЛ

Цзэн-цзы айтат: «Акыл-эси кенен, руху күчтүү болбогон окумушту киши болбойт, анткени анын жүгү оор, жолу узун. Анын жүгү – адамгерчиликтин, адептүүлүктүн жайылуусу, ал оор эмеспи? Анын жолу анын өлүмү менен гана бүтөт – ал алыс эмеспи?»

«Лунь юй» («Ой жүгүртүүлөр жана баарлашуулар»), «Тай Бо» бөлүмү

КОММЕНТАРИЙ

«Рухтун улуулугу жана рухунун күчү жок илимдүү адам болбойт, анткени жүк оор, жолу узун» – Цзэн-цзынин «Лунь юй» трактатынын «Тай бо» бөлүмүндөгү репликасы. Цзэн-цзы – Конфуцийдин шакирти, ошондой эле Шен деген ат менен белгилүү, ал кийинчерээк «Цзуншен» – «Жогорку акылман» наамына ээ болгон. Цзен-цзы татыктуу киши акыл-эстин кеңдигине жана эрктүүлүгүнө ээ болбошу мүмкүн эмес деп эсептеген, анткени анын жоопкерчилиги чоң жана жолу узун. Философ жана энциклопедиячы Чжу Си өзүнүн «Сышу цзичжу» («Төрт китеп» боюнча комментарийлер жыйнагы) эмгегинде төмөнкүдөй түшүндүрмөлөрдү берет: «Жандын улуулугу – эң сонун руханий сапаттар. Күч – бул күч жана чыдамкайлык. Жандын улуулугу болбосо, чоң жоопкерчиликти көтөрүү мүмкүн эмес, рухтун күчү болбосо, узак жолду басып өтүү мүмкүн эмес».