– Ağrın alım, səninçün olsun! – Zeynəbin anası Zivər xala onu marçıltı ilə öpüb hal-əhval tutdu. Arvadlar bir anda Ayişəni dövrəyə aldılar. Elə bil ki, gündə neçə dəfə rastlaşdıqları adam deyildi.

– Toyunu görək, ay Ayişə!

– Zeynəbin sağ əli sənin başına!

– Allah səni xoşbəxt eləsin!

Bu xeyir-duaları eşidəndə əhvalı bir az da korlandı. Ayişənin fikrincə, bu dualarda təhqiredici, tənəedici işarələr var idi. Arvadların əslində ürəkdən gələn səmimi xeyir-dualarını o, özü başa düşdüyü kimi yozdu. «Hansı xoşbəxtlikdən danışırsız? Abbassız necə xoşbəxt olaram? Elçiləri evdən azmı qovdum? Gözüm kimsəni görmədi… Daha nə xoşbəxtlik? Nə özü gəldi, nə sözü. Yol gözləyə-gözləyə qarıdım. Dünənki uşaqlar da evləndilər, mən isə hələ də gözləyirəm…»

Zivər xalanın təkidlərinə baxmayaraq, əlini süfrəyə uzatmadan Zeynəbin yanına qalxdı. Al-əlvan geyinib-kecinən qızlar xına məclisini başa vurub bəy evinə, toya tamaşa etməyə getmək üçün hazırlaşırdılar.

Zeynəb Ayişəni görəndə sevinclə boynuna sarılıb o üzündən bu üzündən öpdü.

– Bacı, elə bildim gəlməyəcəksən, – dedi.

Ayişə heyrətlə Zeynəbə baxdı. O, çoxdan Ayişəni belə adlandırmırdı. Lap çoxdan. Bu gün «bacı» onun yadına haradan düşmüşdü?

Zeynəb ağzını onun qulağına yapışdırıb qəribə tərzdə:

– Qağam gəlib ey, bacı, – dedi.

Ayişənin dizləri əsdi, bədəni uçundu, dodaqları səyridi. Eşitdiyi xəbərdən özünü elə itirdi ki, müvazinətini saxlaya bilməyib taqətsiz halda stula çökdü. «Ola bilməz, bəs deyirdilər əlaqəmiz yoxdu? Toyun vaxtını nə yaxşı bilib? Deməli, nəsə varmış ki, mənə demirlər. Zeynəb də bilmirmiş Abbas niyə gəlmir?» Suallarına cavab almaq istəyirdi ki, elə bu vaxt on-on bir yaşlarında sarışın, qıvrımsaç bir qız qaça-qaça içəri girib Zeynəbin yanında oturdu. Elə bil Ayişənin qarşısındakı balaca Zeynəb idi.

– Qağanın qızıdır? – Ayişə qeyri-iradi soruşdu.

– Hə, qardaşı da olub təzəlikcə. Bacı, vallah biz də bilmirdik. Bu gün bildik ki, qağam öz tələbə yoldaşı olan rus qızı ilə evlənib. Xəcalətindən kəndə dönə bilmirmiş. Qağamsız toyumun olmasını istəmədiyimi hər kəs bilirdi. Əhməd bizə bildirmədən soraqlayırmış. Sən demə, bu yaxınlarda ünvanını tapıb. Toya gəlməsi üçün çox yalvarıb. Qağamın gəlişini Əhməd mənə sürpriz edib. Bizimkilər onun evləndiyini bilib çox pis oldular. Sənin qarşında bizi də günahkar elədi qağam… Evli olmasaydı, bayaqdan qaçıb səni muştuluqlayardım… Gəlişinə sevinsək də, əhdinə əməl etməməsi hamımızı xəcalətli elədi… Zeynəb Abbasla Ayişənin «poçtalyonu» idi. Abbas tez-tez kiçik bacısı ilə Ayişəyə məktub göndərər, ya da gizlin sözünü onunla çatdırardı. Qağasını çox istəyən Zeynəb sevinclə «bacı»nın yanına cumardı. «Bunlar haçan olmuşdu? Gör üstündən nə qədər keçib! Niyə sevgimizə xəyanət elədi? Evləndiyi qız çoxmu qəşəngdi? Bəlkə savadlıdı, ona görə? Nə fərqi var? O da başqaları kimi elədi…» Sualların əlində qalan Ayişə özünü toplayıb ayağa qalxdı, uşağın üzündən öpüb Zeynəblə sağollaşdı.

«Heyvagülü» çalınırdı. Yox, çalınmırdı. «Heyvagülü» Ayişəni yandırıb-yaxırdı, onun olan-qalan səbrini də əlindən almaq üçün sızıldayırdı. Ayişənin kədərini artırmaq, əzablarının sayını çoxaltmaq üçün inləyirdi. Elə bil Ayişə ilə düşmənçiliyi vardı. Onu hamının gözünün qabağında uşaq kimi ağlatmaq, sonra isə bundan zövq almaq istəyirdi.

Toyxananın yanından ötüb evlərinə getmək istəyirdi ki, arxadan kimsə onu səslədi: o idi, Abbas. Ayişəni sanki ildırım vurdu, həyəcandan özünü itirdi.

– Xoş gördük, Ayişə.

– Salam, Abbas.

– Necəsən? – Abbas nə soruşacağını bilmirdi.

– Gördüyün kimi. – Ayişə soyuq-soyuq cavab verdi.

– Yaxşısan, maşallah! – Abbasın sözləri Ayişənin könlünə toxundu. Amma özünü ələ alıb heç nə demədi. Bir xeyli heç biri dillənmədi. Handan-hana Abbas dilləndi: