Дим урынынан һикереп торҙо.
– Хәҙер үк наручниктарҙың асҡысын бирегеҙ. Юғиһә полиция саҡыртам!
– Саҡырт. Мин әле Сашкаға шылтырата торайым. Ул бында тиҙерәк килеп етер, – Тамара боролоп икенсе бүлмәгә юлланды. Дим күп уйлап тормай уны артынан барып этте. Иҙәнгә һуҙылып ятҡан әбейҙең муйынынан бауға бәйләнгән бәләкәй асҡыс төштө.
Ҡылт-ҡылт, Гөлдөң ҡулы бығауҙарҙан ысҡынды. Тик азатлыҡҡа – тышҡа илтеүсе ишектең йоҙағы эс яҡтан да асҡыс менән бормалы булып сыҡты.
– Сынок, теге жулик йортома инде, – Тамара тәким телефонына барып еткән.
Дим булған көсө менән аппаратты стенаға һелтәп ярҙы. Гөлдөң хәле бөтөнләй юҡ, ишеккә терәлеп ятҡан. Егет наручниктарҙы алып Тамараның ҡулдарын бығаулай башланы.
– Алйот! Ул бит бары уйнай ғына. Һин аңламайһың! – әбей әллә үҙен, әллә улын аҡларға тырышып ҡысҡыра башланы.
Туҡ-туҡ-туҡ! Ишеккә туҡылдаталар. Ҡурҡыштан Гөл дә үҙендә көс табып аяҡтарына баҫты.
– Мам, ты в порядке? – Ишек артынан тауыш ишетелде.
Дим ниҙер яуапларға маташҡан әбейҙең ауыҙына сепрәк тығып Гөл менән тәҙрә аша сығып ҡасты. Бүлмәлә ел генә уйнап ҡалды.
***
Си Цзиньпин урамында көҙҙөң сағыу мәле. Киң тамырлы олпат ағастарҙың япраҡтары ергә ҡойолоп ҡуйы, һары келәм түшәгән. Ҡояш нурын сайҡатып күл тулҡындар уйната. Ахунйәнов трамвай туҡталышы ҡаршыһындағы йортта туҡталып башын өҫкә күтәрҙе.
– Һеҙгә повестка, – тине ул ҡыйыҡ башында йөрөгән Димгә ҡарап. Егет, ниһайәт, мәңге шығырҙаған ҡалай киҫәктәрен нығыта.
Ҡағыҙҙы ҡарайған йорт таҡталарын һарыға буяп йөрөгән Гөл алды.
– Тәфтишсе барлыҡ уликаларҙы йыйҙы, бер аҙнанан суд. Һеҙ – төп шаһиттар. Шуға күрә, һуңламағыҙ, – капитан Ахунйәнов кәпәсен күтәреп хушлашты ла ҡояш байыған яҡҡа атланы.
Дим Гөлдөң янына төшөп уны биленән ҡосаҡланы. Туҡталышта бышылдап трамвай туҡтаны. Хәҙер барыһы ла яҡшы буласаҡ…
Миллионлаған кеше йәшәгән ҡаланың һәр трамвай туҡталышында ла, бәлки, ошоға оҡшаш тарих геройҙары йәшәйҙер. Күп ҡатлы йорттарға ҡарап уның һәр тәҙрәһе артында кешеләр йәшәгәнен баштан уҡ аңламаҫһың да… Ә был бит көн һайын Өфө урамдарында булған меңәрләгән тарих, миллион яҙмыш, тигәнде аңлата.
10.11 – 09.12.2019
Ахрызамандан һуң
Ҡайҙа, ҡасан, нисек?
Ә һеҙҙең ахрызаманды күҙ алдына килтергәнегеҙ бармы? Бөтә ерҙә ҡан, ҡып-ҡыҙыл төҫтәге күк, ер йөҙөн элгәре күҙ күрмәгән шайтан, ендәр баҫып алғандар, йән – яҡта ҡысҡырған тауыштар, кешеләрҙе тереләй суҡыған ҡарғалар… Яҡынса шулайыраҡтыр. Тик ысынында ахрызаман күпкә ябайыраҡ һәм ҡыҙғанысыраҡ үтте. Булған ваҡиғалар һин йәшәгән дәүерҙән һуң булһа ла, ваҡыт шаршауы беҙҙе алыҫ айырманы. Был хикәйә ахрызамандан һуңғы ваҡиғалар хаҡында.
Башта ахрызаман тип аталған көндәр тураһында һөйләп үтәйем. Был хоҙай бойороғо буйынса булдымы, әллә кешелектең битарафлығы арҡаһындамы – кем белһен. Ҡиәмәт көнө тип әйтерлек түгел ул. Ерҙе ярып тамуҡтан сыҡҡан Иблес тә булманы, йөрәкте табанға төшөрөп йәнеңде йолҡоп алған Ғазраил да килмәне, дейеүҙәр ҙә күренмәне. Хатта мәрхәмәтле фәрештәләр ҙә һәләкәткә дусар булған кешеләрҙе ҡотҡарманы.
Күнегелгән мөхит беҙҙе үлтерҙе лә. Кемдәр ғүмер буйы диңгеҙ күрергә хыялланған, үлер алдынан уны күрҙе, тик билдәле алһыу ҡояш байыу мәле менән һоҡланып өлгөрҙө микән? Күктә диңгеҙ хаҡында ғына һөйләшәләр тиҙәр, һуңғы йылдарҙа үлгәндәр был темаға арыуыҡ фекер әйтә алыр ул. Ысынында, ахрызаман тигәнебеҙ ер шарын һыу баҫып алыуы ғына. Һанап бөтмәҫлек фабрикалар, заводтар, машиналар һәм башҡа мең-мең һауаны бысратҡан әйберҙәрҙең ҡалдыҡтары күккә осоп йыйыла торғас планетабыҙҙың азон ҡатламы юҡҡа сыҡты. Ә ул булмағас ҡояш нурҙары ер йөҙөн өттө генә. Көндөҙ тышҡа сығырлыҡ түгел, өйөң ҡалһа – өйҙә, баҙың булһа, баҙҙа ғына йәшенеп була ине. Ҡасандыр континентҡа һаналған Антарктида, Антарктика һәм башҡа боҙлоҡтар ике көндә тулыһынса иреп бөттө. Таулы яҡта йәшәгәндәр төндәрен тау түбәһенә ашыҡтылар, аҡыллылары унда ҡыуыш ҡорҙо, ер ҡаҙҙы, аҡылһыҙҙары янып бөттө. Шулай итеп, ҙур һыуҙан алыҫыраҡ булған ерҙә утрау-утрау булып Урал тауҙары тороп ҡалды ла инде.