Мәскеудегі оқу жылдар І Бүкілжүзілік соғыс мезгілігімен қатарласады. Ауыл шаруашылық институтының студенті мелиоративтік       зерттеу       жұмыстарымен       Сыр-Дария губерниясының Хиуа хандығына және Ресей әскерлерін етпен, аттарын жеммен қамтамасыз ету үшін Таврия (Крым), Екатеринославск губернияларына барған болатын. Торғай болысына Ақтөбе, Қостанай уездеріне ауыл шаруашылық егістерге шабатын зияндықтармен күресу жұмыстарына қатысады.

1916 ж. 25 маусымда шыққан Николай ІІ жарлығымен Қазақстан, Орта Азия мен Сібірден 19 бен 43 жас арасындағы ерлер арттағы (тыл) жұмыстарға шақырылған. Бұл жарлық қазақтар арасында көп қарсы қозғалыстарды тудырды. Жетісу және Торғайда А.Иманов басқарған қару көтерген соғыстар орын алды. Тел бұл жарғының мағынасын орысша білмейтін қазақтарға түсіндіру үшін белсенді кірісті. 16 адамнан құрылған комиссия, оның арасында А.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, М.Дулатов, Н.Төреқұлов, Тел Жаманмұрынов және т.б. шайқас жүріп жатқан жер Минскіге жетеді де артқы мобилизация жұмыстарына шақырылған қазақтардың жағдайларын тексеріп, көмек көрсету амалдарын жасайды. 1916 ж. 23 желтоқсанынан 1917 ж. 12 қаңтарына дейін комиссия тоғыз отрядта болып Земск комитетіне қорытындысын тапсырды. Одан басқа «Қазақ» газетіне арттағы жұмыстағы қазақтардың жағдайы туралы мәліметтерді басқызды. Минск қаласында жағдайды бақылап, дер кезінде шара қолдануға даяр болатын топ қалатын болды. Наурыз айында олар мобилизациядағы адамдарға және олардың отбасыларына ет, ас дақылдар, ақшалай көмек көрсету үшін Орынбор облысының қазақ комитетіне шығады.

А.Бөкейханов, А.Байтұрсынов бастаған барлығы қырық адамнан құрылған топ, арасында Т.Жаманмұрынов, мобилизацияға қарсы шыққандарды аямай қырып салатының түсінген соң, елді шамалы шыдауға шақырады. Елге айтқан сөздерінде, қазақтарды атыс майданға қоспайтының, патша үкіметінің құлауға азғана уақыт қалғаның, өзгерістерді күтуге шыдамдылық танутыға үгіттеді. Болып жатқан соғысты «бөтен» деп қабылдауын, алдағы бас мақсат – Қазақстанның тәуелсіздігі. Елімізді бодандықтан құтқарып, қазақ генофондың сақтап қалу үшін, болашақ

«алашордалықтар» қазақтарды майданға, орыс тілін білмеуімен байланысты, қосуға болмайтының алға тартып, оларды тек артқы жұмыстарға пайдалуына уәделесті. Тел отандастарына үнемі орыс тілді, әдебиетті, қару қолдануды үйрену керектігін айтатын. Сендер алда «Алаш-Орда» мемлекетінің әскери қатарында боласындар. А.Бөкейханов, М.Дулатовтардың қол астында жұмыс жасаған Тел «Алаш- Орда» қозғалысын толық қабылдап, өз үлесін қосқан. Тел 1917 ж. ақпан төңкерісі кезінде Минскіде болған. 15 наурызда он алтының қолы (А.Бөкейханов, М.Дулатов, М.Есболов, Н.Төреқұлов және т.б., оның ішінде Т.Жаманмұрынов бар) қойылған «Жаңарған Ресейдің тәуелсіз азаматтарына, қазақтарға. Барлық Ресей азаматтары үшін тәуелсіздік, бірлік, ынтымақтастық күні туды… Бүкілқазақстандық съезіне кандидаттар сайландар. Біздің мақсатымыз – демократиялық мемлекет деген жазуы бар жеделхат Қазақстан бойынша 25 мекенжайға жіберілді.

1917 ж. 5 мамырда Уақытша Үкіметтің, арттағы жұмыстарға тартылған адамдарды «үйлеріне қайтару» туралы жарлығы шықты. Қырық бетке ұстар алашордалықтар арасындағы Тел де, 100 мың қазақтарды эшелондармен отанға қайтару жұмыстарына қатысты. Соғыс, төңкеріс аласапыран жылдарында осындай әрекеттер арқылы адамшығының азайтуына, қазақ генофондың сақтау үшін күш салған еді. Алашордалық жолын толық қабылдаған Тел, басшыларының талабымен, бұл қиын уақытта отанында болу керектігін түсініп, ол баласымен әйелін алып, көп жылдардан кейін, Мәскеуден Ырғызға қайтады.