Нөҥүө күн сарсыардата үүнэн, куорат дьоно үлэлэригэр тиэтэйэн, сиэрэй уулуссаларынан аалыҥнаспыттара. Куорат киинигэр турар багдаллыбыт Обком дьиэтин үлэһиттэрэ эмиэ кэлитэлээн барбыттара. Килэрийбит муосталаах, холлороон курдук көрүдүөрдэр устун кумааҕы тутуурдаах дьон, кабинеттан кабинекка сыбыытаан, ааннарын тыаһа лабырҕаан олорбута.

Муннун анныгар тор курдук хара бытыктаах Совнарком биир тутаах үлэһитэ Егор Дмитриевич Бурҕааһайап, киҥинэйэн ыллыы-ыллыы, Сталин мэтириэтэ кичэллээхтик ыйаммыт кабинетыгар туох эрэ суолталааҕы, ырааҕы толкуйдуурдуу боччумура туттан олорбута. Ити кэмҥэ хос аанын тоҥсуйаат, кыырыктыйбыт баттахтаах аҕамсыйа барбыт Бастаахап киирэн кэлбитэ. Илии тутуһан дорооболоһоот, олорунан кэбиспитэ. Бурҕааһайап, бэрийэ олорор докумуоннарын туора ууран баран, киирбит киһиэхэ туһаайан:

– Бэҕэһээ Остапенконы кытары Киллэмҥэ тахса сырыттыбыт. Били Сибиир уонна Дальнай Восток өрүстэригэр балык артыалларын тэрийиэххэ диэн үөһэттэн кэлбит уурааҕы олоххо киллэриэххэ баара диэбиппэр Остапенко утарбата, – диэн эттэ.

– Туох диэтэ? – Бастаахап токкоолосто.

– Тугу да саҥарбата, ол аата сөбүлэстэҕэ дии, – диэн, боппуруоһу быһааран бүтэрбит саҕа сананан, Бурҕааһайап тор курдук хара бытыгын дуоспуруннаахтык имэринэн ылаат, ыарахан сутуругун остуолга лис гына уурда.

– Дьэ, оччоҕо, бу уурааҕы үчүгэйдик, тэрээһиннээхтик ылсан атаҕар туруордахпытына, улахан махталлаах дьыала буолара саарбахтаммат, – диэт, Бастаахап Бурҕааһайап саннын таптайда.

Онуоха Бурҕааһайап, Сталин мэтириэтин диэки көрөн ылаат, эттэ:

– Ити боппуруоһу ылсан хайыы-үйэ дьарыктана сылдьабын. Дьэ итинник сатабыллаах, толкуйдаах буолуохха наада.

Онуоха киһитэ мичик гынан баран:

– Бу дьыала табылыннаҕына, Сталинтан наҕараада ыларбыт буоллаҕа дии, – диэн ньылбаарытта.

Санаабыта табыллан эрэриттэн астыммыт сирэйдээх Бурҕааһайап төлөпүөн туруупкатын ылан сорунуулаахтык эрийэн барда.

Ити кэмҥэ аллараа этээс биир кабинетыгар сир исписэлииһэ докумуон бэрийэ олорбута. Кумааҕы хачыгырас тыаһын үргүтэн, эмискэ төлөпүөн тырылыы түспүтэ.

– Алло, – киһи, Бурҕааһайап куолаһын истээт, ойон турбута. – Истэбин, Егор Дмитриевич.

– Бюроҕа көрүллэр боппуруос бырайыагын бэлэмнээтигит дуо?! – диэн нүһэр куолас иһиллибитэ.

– Ээ, барыта бэлэм, бэлэм, отут холкуоска бэлэмнээтим, – диэн тардыалатта, чиккэччи тэбинэн турар киһи.

– Тоҕо отутуй эрэ, түөрт уон диэн көннөрөн биэр! Онтон тохтуу түһэн баран:

– Суох, түөрт уон биир диэ! – диэн көбүөлээтэ сөҥ куолас уонна кэпсэтии бүппүтүн туоһулаан туруупка тыаһа халыр гынаат, биир кэм «туук-туук» тыаһаата. Онно эрэ өйдөнөн, мүччү тутуом диэбиттии, ыга тутан турбут туруупкатын ылан төлөпүөн үрдүгэр талыр гына бырахта. Бөппүрүөскэтин ылан, айаҕар уобаат, испиискэтин көрдөөн сиэптэрин хасыһан хачыгырайда.

Истиэнэҕэ ыйаммыт төгүрүк хара араадьыйаҕа диктор куолаһа уоттаах сэрии хаамыытын туhунан сводканы билиһиннэрдэ. Маннык иһитиннэриилэр дөрүн-дөрүн оҥоһулла турар буоланнар, оччотооҕу кэм тыҥааһынын өссө кытаатыннаран биэрэллэрэ.

– Атырдах ыйын 11 күнэ үүммүтэ. Обком мунньахтыыр саалатыгар бюро чилиэннэрэ аа-дьуо мустан барбыттара. Сотору бары оннуларын булан олорбуттара. Мунньаҕы партия Обкомун холкуостары көһөрөр хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ, Сир наркома Алешин арыйбыта. Кини көрүллүөхтээх боппуруостар бэбиэскэлэрин билиһиннэрбитэ. Мунньах сэкирэтээрин кичэйэн суруйар бөрүөтүн тыаһа ыраас кумааҕыга сурдурҕаабытынан барбыта.

«Протокол № 213. Заседание бюро Якутского Обкома ВКП(б).

От 11 августа 1942 года…»

Обком үрдүк өһүөлээх саалатын ыарахан аана лиһигир гына сабыллан, киэҥ уораҕайыгар туох эрэ сүдү содуллаах боппуруоһу кистиирдии ньим барбыта.