Киэһэ бааһына кытыытынан Маайа кыыһыныын дьиэ- лээн истилэр. Эмискэ кэннигэр Зоя соһуйбут, үөрбүт саҥата чугдаарар:
– Ийээ, көр, ийээ, көр! – Маайа кыыһа ыйбыт сирин диэки көрбүтэ, бааһына ортотунан, бурдук быыһынан оҕолоро бу бытарыһан иһэллэр.
– Ийээ, ийээ, Нюта ромашка сибэкки курдук дии! – диэн Зоя үөрэн-көтөн мичилийбит хараҕын көрөн, Маайа кыыһыгар тугу да хардарбата. Арай, кырдьык, бурдук быыһыгар көрдөххө, ромашка сибэкки сүүрэкэлиир курдук. Кылгас сырдык былаачыйалаах кыысчаан элэстэнэн кэлэн Маайаны кууһа түстэ. Сырдык саһархай төбөчөөн өрө көрбүтэ, Нюта, дэлби мэниктээн, тэбэнэттээхтик көрбүт харахтара бу көстүүнү өссө тупсаран биэрдилэр. Маайа, кыыһын өрө көтөҕөн ылан, таптаан манньыйа-манньыйа сыллаабытынан барда.
Оҕолор бу курдук бэйэлэрэ бэйэлэригэр букунаһан улаатар кэмнэригэр кинилэр дьиэлэрин үөрүүтүн томточчу үрдэтэр, дьоллорун толорор, аймах-хаан утаҕын ситимин салгыыр уол оҕо күн сирин көрбүтэ. Ол күн Охонооһой, Уйулҕаана удаҕан аатын ааттаан туран, аал уотун амтаннаах алаадьынан, арыылаах саламаатынан айах тутан күндүлээбитэ. Чабычах Маайа уонна дьиэ иһинээҕи дьон, кыралыын-улаханныын, ымыы оҥостубут ыра санаалара туолан, күннэрэ-ыйдара Кыра Охонооһойтон тахсар буолбута. Чабычах Маайа хайа күн талыыта киириэҕиттэн, сааһын тухары бостуук үлэтигэр мииммит атын олохтоох сэбиэт дьиэтин иннигэр баайыаҕыттан, ол үлэҕэ аны төннүбэтэҕэ.
2018 с.
ИЙЭ АЛГЫҺА
Аччыктааһын… Хоргуйуу…
Бу маннык ыар суолу оҕолорбут эрэ билбэтэллэр ханнык диэн, биһиги дьоммут олохторун устата санаа оҥостон кэллэхтэрэ. Оттон ол ааспыт сэрии хас биирдии ыалга хаалларбыт суола тыл тамаҕа, кыракый ахтыы сыыһа да буолан көлүөнэттэн көлүөнэҕэ син тиийэн кэлээхтээтэҕэ.
Бөлүүн бу маҥхайбыт баттахтаах Бииктэр кырдьаҕас бэҕэһээҥҥи кылаас чааһыгар, оҕолору харыстаан, оҕо сааһыттан ситэ кэпсээбэтэх түгэннэрэ киинэ лиэнтэтин курдук хараҕар субу баардыы субуллан, саҥа тыыннанан көһүннүлэр…
Холкуос бэрэссэдээтэлэ Торуун бэрт ыраахтан барыны бары саба тутуохтуу:
– Таҥара дьиэтин таһыгар барыҥ! Байыаннай үөрэххэ мустуҥ! – диэн ордоотуур саҥатын иһиттэр эрэ, суорҕан анныгар саһара.
Биичэ, тугу да куоттарбатарбын диирдии, өрүтэ табыгырыыр ат туйаҕын тыаһын олус да куттана, тэһииркии истэрэ.
Биир киэһэ Маайа киирбитэ уонна Сөдүөрэҕэ кыра миискэни ууммута.
Түргэнник сылыбыратар куолас олус кыратык:
– Мэ, ким да көрбөтө, тарбыйах хааһытыттан нэһиилэ ордордум. Кыыһыҥ иэдэйээри гыммыт, – диэн сибигинэйбитэ.
Онтон сылбырхай ууну иһэ олорон кэпсээбитэ:
– Өстөөх көтөр кынаттаахтара туохтан да иҥнибэт үһүлэр. Ол дьарапалааннар өрө уһуутаан кэлэр күннээх буоллахтарына, хотоммут үрдүгэр оппутун кэбиһэр үһүбүт. Түннүкпүтүгэр чүмэчи да уота көстүө суохтаах үһү.
– Тыый, ол оппутун хайдах таһаарар үһүбүт? – диэн Сөдүөрэ ыйыппыта.
– Билбэтим, оннук ирдииллэр.
– Тура-тура ирдээһин. Торуун бэйэтэ тугу аһаан итинник айылаах сэниэлээх эбитэ буолла? Сорох ити биир сыарҕа маспытын эрэйинэн эрбээн бу оһоҕу оттобут. Сарсын тугу аһыырбыт биллибэт.
– Тугу эмит быһаарар инилэр.
– Сотору, мин бу оронтон кыайан турбат буоллахпына, оҕолорбун ханна тиэрдэрэ биллибэт. Торуун саҥата кулгаахпар куһаҕан биттии иҥэн хаалбыт. Киэһэ бурдукка ыттыбыт аһыҥаны быанан түһэртэрэн, куулга хаалатан, аччык оҕолору эрэйдиирин эппитим иһин миигин олус да абааһы көрөр. Туохха туһалаах салайааччыный?